Ανάφη: Μονή μισθώνει εκτάσεις (Ναός Απόλλωνα included)[2]

Πρακτικές και εμπειρία αιώνων στη καταστροφή του Πολιτισμού δεν αρκούν, χρειάζεται και καθοδήγηση Αρμοδίων - φωτό: Αρετή Πότσιου

Έχουμε τις «Εμμονές» μας, είναι αλήθεια, είχα γράψει για το θέμα τον Φλεβάρη 2008, αλλά υπάρχουν και «Ιερές Εμμονές» μοναστηριακών Επενδύσεων που διαρκούν αιώνες- αυτές είναι Εμμονές και μάλιστα original, χωρίς τα εισαγωγικά, διαβάστε λοιπόν το 1ο μέρος του 02.2008

Αυτή τη φορά ξεκινώ με επιστολή που έλαβε το ιστολόγιό μας από την φίλη φιλόλογο κα Αρετή Πότσιου – απολαύστε:

Αφιέρωμα στον Κώστα Γαβρά
Παρασκευή, 27 Αυγούστου 2009. Πηγαίνω με μια φίλη στο Μοναστήρι της Καλαμιώτισσας, στο λαιμό που ενώνει το θεόρατο βράχο – σήμα κατατεθέν της Ανάφης – με το υπόλοιπο νησί. Θέλουμε να επισκεφτούμε το ναό του Απόλλωνα, γιατί το Μοναστήρι είναι καθισμένο πάνω στο μεγάλο περίβολο του αρχαίου ιερού. Μέσα στον περίβολό του, εκτός απ’ την εκκλησία, υπάρχουν κτίσματα όρθια κι άλλα που έχουν συμπληρωθεί με παντός είδους προσκτίσματα. Είχα δει εκεί πριν από χρόνια μικρό όρθιο αρχαίο κτίσμα (ναός Απόλλωνα Αιγλήτη;). Χρησίμευε τότε σαν αποθήκη για μπάζα, μελίσσια, τριγύριζαν και κάτι κοτούλες, γενικά είχε αλλάξει χρήση. Την εκκλησία και τον αρχαιολογικό χώρο τα συντηρούσε στοιχειωδώς μια οικογένεια βοσκών, αναλφάβητοι άνθρωποι, που έμεναν εκεί, φρόντιζαν το μέρος, από αρχαία δεν κάτεχαν, αλλά σου άνοιγαν για να δεις το μνημείο. Τώρα το μοναστήρι έχει δύο καλόγριες. Η πόρτα του χώρου ανοίγει 11 – 1 το πρωί και 6 – 8 το απόγευμα. Πινακίδα σήμανσης για τον αρχαιολογικό χώρο δεν υπάρχει. Αδιάψευστος μάρτυρας, βέβαια, ο μεγάλος αρχαίος περίβολος και τα κτίσματα, με τα μύρια προσκτίσματα πάνω στο σώμα του αρχαίου αρχιτεκτονικού συμπλέγματος, καθώς και τα διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη του στην ευρύτερη περιοχή, λίθοι, κιονόκρανα, σπόνδυλοι κιόνων κ.ο.κ., πολλά από τα οποία έχουν μετατραπεί σε χαμηλούς περιβόλους, πεζούλια, εισόδους, κατώφλια. Σε διπλανό λοφίσκο, αρχαίοι λίθοι έχουν χρησιμοποιηθεί σε ένα πρόσφατα κτισμένο εκκλησάκι.

Μόλις φτάσαμε, ένα τσούρμο νταβραντισμένα καλογεράκια είχαν ξαμοληθεί κι έστρωναν με ταχείς ρυθμούς ένα πλακόστρωτο, σε πλάτωμα δίπλα στο μοναστήρι, με την καθοδήγηση κάποιων επαγγελματιών. Έλεγαν κι αστειάκια ειρωνικά, ότι κάποιοι θέλουν να τους πάνε αυτόφωρο, και χαζογελούσαν. Μείναμε άναυδες. Αχ, πώς μου ήρθαν στο νου οι κομμένες σκηνές απ’ την ταινία του Γαβρά! Μόνο που ετούτοι οι ρασοφόροι, από κοντά, ήταν και κομμάτι αλαζόνες και είρωνες. Κι ένας γέροντας επέβλεπε απ’ τις επάλξεις, με την προεξέχουσα κοιλίτσα να διαγράφεται στο μπλε τ’ ουρανού και το ράσο του ν’ ανεμίζει στον άνεμο. Η νεαρή φίλη που με συνόδευε δεν πίστευε στα μάτια της. Όλο ψιθύριζε συνεπαρμένη «πρώτη μου φορά βλέπω να καταστρέφουν αρχαία, πρώτη μου φορά», και βάλθηκε να απαθανατίζει με τη μηχανή της το γεγονός. Τα καλογεράκια κορόιδευαν, «χαμογελάστε να βγούμε καλά» έλεγαν. Αμέριμνα παιδιά, με την ατιμωρησία στην κωλότσεπη.

Στο μοναστήρι δεν μπορέσαμε να μπούμε, το ωράριο επισκέψεων είναι πολύ τσιγγούνικο. Την επόμενη μέρα, και πριν την αναχώρησή μας απ’ το νησί, θεώρησα υποχρέωσή μου να ενημερώσω τον πρόεδρο της κοινότητας. Είπε πως δεν ήξερε τίποτα, πως θα πήγαινε να δει και πως τα βουνά εκεί ανήκουν στην εκκλησία – πολύ πρωτότυπο, ε; – και πως έχουν πάρει άδεια για διάφορα έργα. Δεν ήξερε, λέει, αν το γνώριζε ή το επέτρεψε η αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία. Δεν ήξερε πώς γίνεται να μην υπάρχουν πινακίδες σηματοδότησης του αρχαιολογικού χώρου. Δεν ήξερε αν το γνώριζε ο αρχαιοφύλακας του νησιού (αυτόν αργότερα θέλησα να τον δω, αλλά κανείς δεν ήξερε να μου πει πού θα μπορούσα να τον βρω). Ο κοινοτάρχης εξέφρασε την άποψη ότι μπορεί να μην πειράζει η επέμβαση. Καμιά αρχαιόπληκτη δεν είμαι, αλλά «Πρόεδρε», του λέω, «τα αρχαία σάς αφορούν, αφορούν όλο το νησί, κι αφορούν κι όλη την Ελλάδα και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά». Κι ακόμη είπα πως είναι σπουδαία τα αρχαία τους, ούτε καν της ύστερης αρχαιότητας, φαίνονται του 5ου, άντε του 4ου αιώνα π.Χ. (μπορεί να ’ναι και παλιότερα, δεν ξέρω, δεν είμαι και καμιά ειδική). Πως ακόμα και κάτι χαριτωμένο να φτιάχνουν οι καλόγεροι, για τα αρχαία δεν είναι οι πλέον αρμόδιοι, κι ότι δεν είναι τόσο αυτονόητο να φτιάχνουμε περίβολο και πεζουλάκια με βάσεις, κιονόκρανα και κομμάτια κιόνων. Με κοιτούσε και σώπαινε. Στο κάτω κάτω το μνημείο τους μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης και προσέλκυση ενδιαφέροντος για το νησί τους, είπα στο τέλος. Αν δε μετράει η ιστορία, ας μετρήσουν τα λεφτά, σκέφτηκα, αν και αυτό δεν το είπα.

Αλλά … ήμουνα βαθιά νυχτωμένη, τουλάχιστον όσον αφορά τα λεφτά.

Όταν ξαναβρέθηκα σε μέρος με διαδίκτυο, έβαλα στην αναζήτηση: Ανάφη ναός Απόλλωνα. Ιδού: https://roides.wordpress.com/2008/02/05/apollon050208/

Η Μονή του Προφήτη Ηλία Θήρας εκμίσθωσε έκταση 3.400 στρέμματα από το σύνολο της μοναστικής περιουσίας στην Ανάφη, η οποία περιλαμβάνει τον λόφο με το ιερό του Απόλλωνα και άλλα αρχαία μνημεία. Η εκμίσθωση έγινε κατόπιν δημοπρασίας την άνοιξη του 2007 στον κ. Γρηγόριο Μαυρουδή, επικεφαλής ομίλου εταιρειών που έχουν έδρα τη Λευκωσία της Κύπρου (ετήσιο μίσθωμα 20.000 ευρώ). Τα μελλοντικά σχέδια της επένδυσης για τα οποία έχει μιλήσει ο ίδιος ο ηγούμενος της Μονής Προφήτη Ηλία Θήρας κ. Δαμασκηνός Γαβαλάς στις κοινοτικές αρχές της Ανάφης, περιλαμβάνουν τη δημιουργία «ξενώνων» που θα αναπτύξουν τον τουρισμό της περιοχής. Περιλαμβάνουν ακόμη γήπεδα μπάσκετ, τένις και βόλεϊ, θέατρο και άλλες εγκαταστάσεις «θρησκευτικού τουρισμού» – προχωρημένος θρησκευτικός τουρισμός αυτός, ε;. Η Εφορεία Κυκλάδων δεν έχει λάβει κανένα αίτημα για δραστηριότητες στην περιοχή ούτε από τη Μονή Προφήτη Ηλία Θήρας ούτε από τον επιχειρηματία. Κανείς δεν έλαβε υπόψη του τον κηρυγμένο με νόμο αρχαιολογικό χώρο. Το γεγονός ότι η περιοχή του μετοχίου είναι εκκλησιαστική περιουσία δεν αναιρεί καθόλου τον χαρακτήρα της ως αρχαιολογικού χώρου. Η προϊσταμένη της Εφορείας Κυκλάδων, κυρία Μαρίζα Μαρθάρη ανέφερε ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία βρίσκεται σε μεγάλη διένεξη και μάλιστα επί πολλά χρόνια με τον ηγούμενο της Μονής Προφήτη Ηλία Θήρας. Διαρκή σύγκρουση προκαλούν οι προτάσεις της Μονής, οι οποίες αφορούν διάφορες διαμορφώσεις και «ευπρεπισμούς» χωρίς την άδεια της Υπηρεσίας και με κινδύνους για τα μνημεία. Στην κατηγορία των μνημείων, μάλιστα, δεν ανήκει μόνον ο ναός του Απόλλωνα Αιγλήτη, αλλά και τα κτίσματα του μετοχίου που ιδρύθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Κτλ, κτλ,κτλ. (Από τον Ροΐδη και το Βήμα, 27/01/2008)
–

–

–

Συνέχεια 3ου Μέρους τη Δευτέρα 12.10 – αναμένετε!

.

ρο