50 χρόνια από την Άνοιξη της Πράγας

Για να υπάρχει και να διαβάζεται [ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ, ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΩΝ ΤΑΝΚΣ ΣΤΗΝ ΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ]

Σοβιετικό τανκ Τ-55 στους δρόμους της Πράγας, © Reg Lancaster / Getty Images / Ideal Image

Το πείραμα της εγκαθίδρυσης του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» καταπνίγηκε στις 21 Αυγούστου 1968 με την εισβολή των τανκ της Σοβιετικής Ένωσης. Η «Άνοιξη της Πράγας» πέρασε στην ιστορία για την προσπάθεια φιλελευθεροποίησης και εκδημοκρατισμού της Τσεχοσλοβακίας το 1968 μέσα από τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της ηγεσίας του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ και τη ραγδαία ανάπτυξη κριτικού πνεύματος της κοινής γνώμης της χώρας. Αυτό είναι το χρονικό και τα συγκλονιστικά γεγονότα που συνέβησαν ακριβώς πριν μισό αιώνα.

της ©Μυρσίνης Λιοναράκη στην Athens Voice

5 Ιανουαρίου 1968: Ο Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ αντικαθιστά τον Αντονίν Νοβότνι στην ηγεσία του κόμματος και του εφιστά την προσοχή να προχωρήσει με τις μεταρρυθμίσεις. Ο Νοβότνι είχε δεχτεί κριτική από τους φιλελεύθερους του κόμματος αλλά και από διανοούμενους για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησής του και την προκατάληψή του κατά των Σλοβάκων. Ο Ντούμπτσεκ φαίνεται σαν τον ιδανικό υποψήφιο διάδοχο αφού είναι αποδεκτός από όλες τις πτέρυγες του κόμματος: και την πιο ορθόδοξη και την πιο μεταρρυθμιστική.

Φεβρουάριος: Η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος εγκρίνει τη επέκταση του προγράμματος μεταρρύθμισης της οικονομίας που είχε ξεκινήσει το 1967. Δημοσιογράφοι, φοιτητές και συγγραφείς ζητούν την απόσυρση του νόμου του 1966 περί λογοκρισίας του τύπου.

Μάρτιος: Στην πρωτεύουσα της χώρας, την Πράγα αλλά και σε άλλες πόλεις διοργανώνονται διαδηλώσεις υποστήριξης των μεταρρυθμιστικών πολιτικών ενώ ενισχύεται η κριτική απέναντι στον πρόεδρο Νοβότνι.

22 Μαρτίου: Ο Νοβότνι παραιτείται από πρόεδρος μετά και από πιέσεις της φιλελεύθερης πτέρυγας του κόμματος.

30 Μαρτίου: Ο στρατηγός Λούντβιχ Σβόμποντα εκλέγεται πρόεδρος της χώρας. Ήταν ήρωας πολέμου ο οποίος είχε διακριθεί και για τη δράση του στην Τσεχοσλοβάκικη λεγεώνα κατά την έναρξη του Ρωσικού εμφύλιου πολέμου το 1918.

5 Απριλίου: Δημοσιεύεται το πρόγραμμα δράσης του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ανάμεσα στα άλλα συμπεριλαμβάνει  την προώθηση ενός σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο και προτείνει ένα μεταρρυθμιστικό πλάνο δεκαετίας. Μιλάει επίσης για δημοκρατικοποίηση του πολιτικού και οικονομικού συστήματος και κάνει λόγο για ένα «μοναδικό πείραμα στον δημοκρατικό κομμουνισμό». Το κόμμα έχει τώρα μπροστά του να αντιμετωπίσει τις εκλογές.

18 Απριλίου: Σχηματίζεται νέα κυβέρνηση υπό την συμμαχία του Ντούμπτσεκ και του μεταρρυθμιστή Όλντριχ Τσερνίκ. Ο τύπος γίνεται όλο και πιο ανοιχτός και τολμηρός στην στήριξη της ελευθερίας και των μεταρρυθμίσεων.

1 Μαΐου: Οι διαδηλώσεις ενισχύουν το αίσθημα ότι κάτι αλλάζει και οι πολίτες στηρίζουν απόλυτα τους νέους στόχους.

4-5 Μαΐου: Η ηγεσία της Τσεχοσλοβακίας επισκέπτεται τη Μόσχα. Οι σοβιετικοί εκφράζουν ανοιχτά την δυσαρέσκειά τους για τις εξελίξεις.

29 Μαΐου: Ομάδα υψηλόβαθμων στρατιωτικών από τη Σοβιετική Ένωση επισκέπτονται την Τσεχοσλοβακία για να προετοιμάσουν τη διοργάνωση σοβιετικών στρατιωτικών ασκήσεων.

26 Ιουνίου: Καταργείται επίσημα η λογοκρισία.

27 Ιουνίου: Μεταρρυθμιστές υπογράφουν ένα μανιφέστο 2.000 λέξεων που μιλάει για δημοκρατικοποίηση, για την επανίδρυση  του Κοινωνικού Δημοκρατικού Κόμματος και την οργάνωση επιτροπών πολιτών. Το κείμενο είναι πολύ πιο προχωρημένο και ριζοσπαστικό από το αντίστοιχο πρόγραμμα δράσης του κομμουνιστικού κόμματος που είχε δημοσιευθεί τον Απρίλιο. Η πολιτική ηγεσία και ο ίδιος ο Ντούμπτσεκ το απορρίπτουν.

4 Ιουλίου: Ξεκινούν υπό σοβιετική ηγεσία οι στρατιωτικές ασκήσεις στη Sumava, που στοχεύουν στην ενίσχυση της εξουσίας των αντιμεταρρυθμιστικών δυνάμεων της Τσεχοσλοβακίας.

15 Ιουλίου: Εκπρόσωποι των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Σοβιετικής Ένωσης, της Ουγγαρίας, της Ανατολικής Γερμανίας και της Βουλγαρίας συναντιούνται στη Βαρσοβία. Στέλνουν ένα αυστηρό μήνυμα στη νέα ηγεσία της Τσεχοσλοβακίας λέγοντας ότι «η κατάσταση στη χώρα απειλεί τα κοινά ζωτικής σημασίας συμφέροντα των υπολοίπων σοσιαλιστικών χωρών».

29 Ιουλίου – 1 Αυγούστου: Διεξάγονται διαπραγματεύσεις μεταξύ της ηγεσίας των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Τσεχοσλοβακίας και της Σοβιετικής Ένωσης στη Cierna-nad-Tisou. Ο Ντούμπτσεκ υποστηρίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν θέτουν σε κίνδυνο τον ρόλο του κόμματος, απεναντίας διαμορφώνουν το πλαίσιο μεγαλύτερης δημόσιας υποστήριξή του από το λαό. Οι Σοβιετικοί δεν δέχονται τα επιχειρήματά του και ασκούν έντονη κριτική στις κινήσεις του ενώ απειλούν ανοιχτά για εισβολή.

31 Ιουλίου: Ανατολική Γερμανία, Πολωνία, Ουγγαρία και Σοβιετική Ένωση ανακοινώνουν ότι θα ξεκινήσουν στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στα σύνορα της Τσεχοσλοβακίας.

3 Αυγούστου: Στη Μπρατισλάβα διεξάγεται συνάντηση των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας χωρίς τη συμμετοχή της Ρουμανίας. Στη συνάντηση εμφανίζεται μία φαινομενική τάση συμφιλίωσης μεταξύ των ηγετών του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της τσεχοσλοβάκικης ηγεσίας. Στη συνάντηση αυτή για πρώτη φορά ανακοινώθηκε το λεγόμενο δόγμα της «περιορισμένης κυριαρχίας» του Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Λεονίντ Μπρέζνιεφ λαμβάνει μία χειρόγραφη επιστολή από πέντε μέλη του Τσεχοσλοβακικού Προεδρείου που υποστηρίζουν ότι απειλείται η σοσιαλιστική τάξη. Απαιτούν στρατιωτική επέμβαση.

18 Αυγούστου: Το Κρεμλίνο αποφασίζει την εισβολή στην Τσεχοσλοβακία. Ο επικεφαλής των Σοβιετικών Κεντρικών Δυνάμεων, ο στρατηγός Αλεξάντρ Μαγιόροβ, αναφέρει ότι ο σοβιετικός υπουργός Άμυνας Αντρέι Γκρέτσκο απευθύνθηκε στη συνεδρίαση του σοβιετικού Πολίτμπιρο και της στρατιωτικής ηγεσίας λέγοντας «η εισβολή θα πραγματοποιηθεί ακόμα και αν οδηγήσει σε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο».

20 Αυγούστου: Τη νύχτα της 20ής Αυγούστου προς την 21η η Τσεχοσλοβακία δέχτηκε την εισβολή περίπου 500.000 στρατιωτών που ανήκαν στους στρατούς πέντε χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας: της Σοβιετικής Ένωσης, της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Βουλγαρίας και της Ανατολικής Γερμανίας.

21 Αυγούστου: Λίγο μετά τη 1 τη νύχτα το κρατικό ραδιόφωνο ανακοινώνει την εισβολή των στρατιωτικών δυνάμεων των πέντε χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ο εκφωνητής λέει ότι η εισβολή έγινε χωρίς να είναι ενήμερος κανείς από την ηγεσία της Τσεχοσλοβακίας και ενημερώνει ότι: «Το Προεδρείο της χώρας καλεί όλους τους πολίτες της χώρας να αντιμετωπίσουν ειρηνικά την εισβολή και να μην αντισταθούν στις στρατιωτικές δυνάμεις που απλώνονταν σε όλη τη χώρα, γιατί η υπεράσπιση των συνόρων μας είναι πια αδύνατη». Ο τσεχοσλοβακικός στρατός λαμβάνει οδηγίες να παραμείνει στους στρατώνες του και να μην προβάλλει καμία αντίσταση.

21 Αυγούστου, 03.00: Οι 4 μεταρρυθμιστές της τσεχοσλοβακικής ηγεσίας Όλντριχ Τσερνίκ, Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, Γιόσεφ Σμρκόβσκι και Φράντισεκ Κρίγκελ συλλαμβάνονται στο κτίριο όπου στεγάζεται το Προεδρείο του κομμουνιστικού κόμματος, από τις σοβιετικές στρατιωτικές δυνάμεις. Οι δυνάμεις κατοχής μοιράζουν φυλλάδια στα οποία αναφέρεται ότι τα ξένα στρατεύματα εισέβαλαν και κατέλαβαν τη χώρα «για να βοηθήσουν την εργατική τάξη και όλο τον λαό της Τσεχοσλοβακίας να υπερασπιστεί τις σοσιαλιστικές αξίες και τα κεκτημένα του σοσιαλισμού».

21 Αυγούστου, 05.30: Το πρακτορείο Tass υποστηρίζει ότι το Κομμουνιστικό κόμμα και κυβερνητικοί αξιωματούχοι ζήτησαν την άμεση βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης και των άλλων αδελφών χωρών.

21 Αυγούστου, 06.00: Ο Σβόμποντα απευθύνει ραδιοφωνικό διάγγελμα ζητώντας να επικρατήσει ηρεμία και ο κόσμος να πάει στη δουλειά του όπως κάθε μέρα.

21 Αυγούστου, 08.00: Πλήθος κόσμου και στρατιωτικά στρατεύματα συγκρούονται μεταξύ τους στις πλατείες Old Town και Wenceslas. Άρματα μάχης εμφανίζονται μπροστά στο Εθνικό Μουσείο και εκτοξεύουν τα πυρά τους στα γύρω κτίρια και στο ίδιο το μουσείο.

Ο Ντούμπτσεκ και άλλα ηγετικά στελέχη του κόμματος μεταφέρονται στη Μόσχα και υποχρεώνονται να συμμετάσχουν σε συζήτηση με τη σοβιετική ηγεσία. Υπογράφουν δήλωση στην οποία αποκηρύσσουν ορισμένα σημεία του μεταρρυθμιστικού προγράμματος και αποδέχονται την παρουσία των σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Τσεχοσλοβακία. Η εισβολή γίνεται έντονα αντικείμενο καταδίκης από τις δυτικές δυνάμεις όπως επίσης από τα κομμουνιστικά και σοσιαλιστικά κόμματα της Ανατολής. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον ζητά από τους Σοβιετικούς να αποχωρήσουν από την Τσεχοσλοβακία.

23 Αυγούστου: Ο Σβόμποντα πηγαίνει στη Μόσχα επικεφαλής μιας πολυμελούς αντιπροσωπίας ηγετικών στελεχών του κομμουνιστικού κόμματος για να διαπραγματευτούν μια από κοινού αποδεκτή λύση. Οι Τσεχοσλοβάκοι ηγέτες τελικά υπογράφουν το λεγόμενο Πρωτόκολλο της Μόσχας σύμφωνα με το οποίο καταργούνται πολλά σημεία του μεταρρυθμιστικού προγράμματος και γίνεται αποδεκτή η παρουσία και η παραμονή των σοβιετικών στρατευμάτων στην Τσεχοσλοβακία.

27 Αυγούστου: Ο Σβόμποντα επιστρέφει στην Πράγα μαζί με τους Ντούμπτσεκ και Τσερνίκ.

31 Αυγούστου: Το 14ο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας κηρύσσεται ως άκυρο, όπως απαιτούσε το Πρωτόκολλο της Μόσχας. Η λογοκρισία επανέρχεται στη χώρα.

28 Οκτωβρίου: Η Τσεχοσλοβακία μετατρέπεται σε Ομόσπονδη Δημοκρατία, αυτή ήταν και η μόνη από τις σημαντικές αλλαγές που πρέσβευε το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε.

16 Ιανουαρίου 1969: Ο Τσεχοσλοβάκος φοιτητής Γιαν Πάλατς αυτοπυρπολείται σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

17 Απριλίου 1969: Ο Ντούμπτσεκ καθαιρείται από Πρώτος Γραμματέας του κομμουνιστικού κόμματος μετά από τις ταραχές που ακολούθησαν τη νίκη της Τσεχοσλοβακικής ομάδας χόκεϊ στο παιχνίδι με την αντίστοιχη σοβιετική ομάδα που διεξήχθη στη Στοκχόλμη. Ο Ντούμπτσεκ αντικαταστάθηκε από τον Γκούσταβ Χούζακ με την απόλυτη υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης.

Η τελευταία συνομιλία Ντούμπτσεκ – Μπρέζνιεφ πριν την εισβολή

Είναι 13 Αυγούστου του 1968, λίγο μετά της πεντέμισι το απόγευμα και ο ηγέτης της Τσεχοσλοβακίας και πρώτος γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ δέχεται ένα τηλέφωνο από τον Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Σύμφωνα με τα αρχεία η τελευταία αυτή συνομιλία τους πριν την εισβολή των σοβιετικών τανκς στη χώρα, διαρκεί μία ώρα και είκοσι λεπτά – δηλαδή από τις 5.35’ έως τις 6.55’ το απόγευμα.

Η σχέση των δύο χωρών είναι ήδη κάτι παραπάνω από τεταμένη. Είχαν προηγηθεί, λίγες μόνο ημέρες πριν, δύο συναντήσεις σε πολύ κακό κλίμα. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε στη Cierna-nad-Tisou και διήρκησε από τις 29 Ιουλίου μέχρι την 1η Αυγούστου. Εκεί, οι ηγεσίες των κομμουνιστικών κομμάτων των δύο χωρών εξαντλούνται στις συνομιλίες και είναι η πρώτη φορά που οι Σοβιετικοί απειλούν τον Ντούμπτσεκ ανοιχτά με εισβολή. Η συζήτηση καταλήγει σε μία προσωρινή συμφωνία όπου ζητείται από τον ηγέτη της Τσεχοσλοβακίας να πάρει κάποια μέτρα, ώστε να ξεπεραστεί η κρίση. Δύο ημέρες αργότερα, στις 3 Αυγούστου, στη Μπρατισλάβα οργανώνεται ευρύτερη συνάντηση με τις ηγεσίες των κομμάτων της Σοβιετικής Ένωσης, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, της Ανατολικής Γερμανίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Τσεχοσλοβακίας. Βασικό αίτημα των σοβιετικών είναι ο έλεγχος στα μέσα ενημέρωσης αφού ο Ντούμπτσεκ στα τέλη Ιουνίου είχε καταργήσει το νόμο περί λογοκρισίας.

Οι μέρες περνούν και η ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης θεωρεί ότι η Τσεχοσλοβακία δεν έχει τηρήσει τις δεσμεύεις της. Ο Μπρέζνιεφ επικοινωνεί τηλεφωνικά, για τελευταία φορά με τον Ντούμπτσεκ ζητώντας του να κάνει ότι έχει συμφωνηθεί. Του ζητάει να επιβληθεί τάξη στα μέσα «που ασκούν ανοιχτά κριτική στην Σοβιετική Ένωση, στο κόμμα και στα υπόλοιπα σοσιαλιστικά κόμματα». Εκβιάζει ότι δεν τα φιμώσει ξανά, «θα μας αναγκάσεις να δράσουμε μόνοι μας εναντίον τους». Την ίδια ημέρα, έχει προγραμματιστεί συνεδρίαση του Προεδρείου του κομμουνιστικού κόμματος της Τσεχοσλοβακίας και ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης επιμένει ότι αυτό θα είναι η τελευταία ευκαιρία του Ντούμπτσεκ.

Επειδή όλα έχουν τον συμβολισμό τους, καθόλου τυχαία, ο Μπρέζνιεφ επιμένει σε όλη τη διάρκεια της συνομιλία να τον αποκαλεί «Σάσα», με το υποκοριστικό του κανονικού του ονόματος που είναι Αλεξάντερ. Ο Ντούμπτσεκ από την άλλη, απευθύνεται στον συνομιλητή του είτε ως Λεονίντ Ίλιτς όπως είναι ολόκληρο το μικρό του όνομα, είτε ως Camarade (=σύντροφε) Brezhnev.

Ο τελευταίος συχνά στη διάρκεια της επικοινωνίας τους, ανεβάζει τους τόνους και αγριεύει. «Σάσα, αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι μας κοροϊδεύεις. Δεν μπορώ να το δω όλο αυτό παρά σαν κοροϊδία!». Λίγο αργότερα επιμένει ακόμα περισσότερο και γίνεται ακόμα πιο κατηγορηματικός: «Δεν εκπροσωπώ εδώ τον εαυτό μου: το σύνολο του Πολίτμπιρο μου ανέθεσε να μιλήσω μαζί σου και να σε ρωτήσω ευθέως: Θα λύσεις τα ζητήματα ναι ή όχι;».

Ο Ντούμπτσεκ αρχικά προσπαθεί να πείσει τον συνομιλητή του ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο μεγάλο όσο αυτός υποστηρίζει. «Αυτά ίσχυαν παλιά σύντροφε, μετά τη συνάντηση της Μπρατισλάβα δεν υπάρχουν πλέον δημοσιεύματα αρνητικά προς το κόμμα και την Σοβιετική Ένωση». Αυτό που επαναλαμβάνει ξανά και ξανά είναι ότι χρειάζεται πίστωση χρόνου και ότι αυτά τα θέματα δεν λύνονται σε 2 ή 3 μέρες όπως του ζητούν. Άλλωστε έχουν περάσει μόνο λίγες ημέρες από την τελευταία τους συνάντηση. Παράλληλα, για να κερδίσει χρόνο, εξηγεί ότι θα πρέπει οι αποφάσεις αυτές να εγκριθούν από ένα ανώτατο και διευρυμένο όργανο το οποίο δεν έχει ακόμα συνεδριάσει και θα συνεδριάσει έκτατα στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Ένα σημείο που έχει σημασία και που διαφαίνεται σε όλη τη διάρκεια της συνομιλίας τους είναι η διαφορετική αντίληψη περί άσκησης εξουσίας μεταξύ των δύο αντρών. Για τον Μπρέζνιεφ τα πράγματα είναι απλά: ένας ηγέτης αποφασίζει, διατάζει και εφαρμόζει. Αν από εκεί και πέρα κάτι δεν πάει καλά, τότε ο ίδιος έχει χάσει την εξουσία του και δεν έχει νόημα να ηγείται πλέον. Ο Ντούμπτσεκ, από την άλλη, έχει μία εντελώς διαφορετική αντίληψη και αυτό δεν φαίνεται μόνο από τον συγκεκριμένο διάλογο αλλά φυσικά και από όλη την πορεία του από την ημέρα που εκλέχτηκε γραμματέας του κόμματος και επιχείρησε την λεγόμενη «φιλελευθεροποίηση» της χώρας. Πιστεύει ότι οι αποφάσεις πρέπει να είναι συλλογικές και ότι ο ηγέτης πρέπει να λογοδοτεί στα όργανα και να λαμβάνει υπόψη τις απόψεις τους. Η Τσεχοσλοβακία άλλωστε βρίσκεται σε φάση εκδημοκρατισμού όχι μόνο σε επίπεδο κοινωνίας και πολιτικής αλλά και σε θεσμικό επίπεδο. Κάθε φορά που ο Ντούμπτσεκ επιμένει ότι η κάθε απόφαση δεν μπορεί να παρθεί σε λίγες ημέρες αλλά πρέπει να αποτελέσει αποτέλεσμα διαβούλευσης και συνολικής συμφωνίας του κόμματος, της κυβέρνησης και του λαού, το εννοεί. Αυτό βέβαια δεν προκαλεί παρά την απορία του σοβιετικού ηγέτη που αδυνατεί να κατανοήσει τι χρειάζονται όλα αυτά. «Αφού τα συμφωνήσαμε στην τετ α τετ συνάντηση που είχαμε οι δύο μας!», του λέει. Και πάντα ο Μπρέζνιεφ καταλήγει να κατηγορεί τον συνομιλητή του ότι «προφανώς έχεις χάσει την εξουσία σου αν ζητάς συμφωνία και συζήτηση για το κάθε τι». «Αυτό που σου λέω απλώς είναι ότι στην CC Presidium Κεντρική Επιτροπή δεν ελέγχεις τίποτα και είναι κρίμα που δεν το γνωρίζαμε αυτό στη διάρκεια της συνάντησής μας στη Cierna-nad-Tisou», του λέει με αυστηρό τόνο σε κάποια στιγμή και προσθέτει ότι «Τελικά αποδεικνύεται ότι συζητούσαμε θέματα με ένα όργανο που δεν ελέγχει τίποτα. Αποδεικνύεται ότι η συζήτησή μας δεν ήταν καθόλου σοβαρή».

Όσο ο Ντούμπτσεκ αρνείται να δεσμευτεί για κάτι συγκεκριμένο, ο Μπρέζνιεφ φορτώνει ακόμα περισσότερο και του ξεκαθαρίζει ότι «όσο εσύ δεν τηρείς τη συμφωνία μας, τόσο κι εμείς δεν θα μείνουμε σε αυτήν και θα προχωρήσουμε παίρνοντας επιπλέον μέτρα». Ο Τσεχοσλοβάκος ηγέτης κάποια στιγμή καταθέτει τα όπλα: «Αν δεν με πιστεύεις και θεωρείς ότι όλα αυτά που λέω είναι για να σε κοροϊδέψω, τότε θα έπρεπε πράγματι να λάβεις τα μέτρα που το Πολίτμπιρό σου πιστεύει ότι είναι απαραίτητα, είναι δικό σου θέμα». «Δεν βλέπεις Σάσα ότι εμείς τα μέτρα αυτά που πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητα θα τα πάρουμε χωρίς δεύτερη σκέψη; Έχεις απόλυτο δίκιο να λες ότι αυτό είναι δικό μας θέμα», ανταπαντά ο σοβιετικός ηγέτης. Ο τελευταίος, έχοντας συνέχεια στο μυαλό του ότι μέλη της ηγεσίας του κόμματος της Τσεχοσλοβακίας, με κείμενό τους, κάλεσαν τη Σοβιετική Ένωση και ζήτησαν έτσι την παρέμβασή της με την αιτιολογία ότι «απειλείται η σοβιετική τάξη», επανέρχεται συνέχεια στο θέμα των μέτρων που θα πάρει για να παρέμβει στη χώρα. «Θα μας διευκόλυνε να μας λέγατε εσείς και οι σύντροφοί σου τι μέτρα περιμένετε από εμάς να πάρουμε», του λέει σαν να αγνοεί ότι τα συγκεκριμένα μέλη ήταν πολιτικοί αντίπαλοι του γραμματέα. Και ο Ντούμπτσεκ απαντά: «Είμαστε ικανοί να λύσουμε όλα τα θέματα αυτά μόνοι μας, αλλά αν πιστεύεις ότι είναι απαραίτητο για σένα, να υιοθετήσετε κάποια μέτρα, τότε λοιπόν προχωρήστε».

Η συζήτηση επανέρχεται συνέχεια στα ίδια θέματα, στα ίδια αιτήματα από την πλευρά του Μπρέζνιεφ, στις ίδιες απαντήσεις από την πλευρά του Ντούμπτσεκ για να καταλήξει στο τέλος στις ίδιες –κλιμακούμενες ωστόσο– απειλές της Σοβιετικής Ένωσης. Ακολουθεί ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:

Μπρέζνιεφ: Δεν σε ρωτάω γιατί δεν έλυσες το ένα ή το άλλο θέμα. Σε ρωτάω κάτι συγκεκριμένο Σάσα: πότε προγραμματίζεις να λύσεις τα ζητήματα που συμφωνήσαμε;

Ντούμπτσεκ: Δεν με ρωτάς, με επιπλήττεις.

Μπρέζνιεφ: Δεν σε επιπλήττω. Αλλά βλέπω ότι μας κοροϊδεύεις και δεν έχεις καμία πρόθεση να κάνεις ότι έχουμε συμφωνήσει όταν βρεθήκαμε οι δυο μας ή όταν συναντηθήκαμε μαζί με τις αντιπροσωπείες μας. (…) Αν πεις ότι σε μία συγκεκριμένη συνεδρίαση θα λύσεις όλα όσα συμφωνήσαμε στη Cierna-nad-Tisou, τότε φυσικά θα μειωθούν οι αμφιβολίες μας. Δεν λέω ότι θα εξαφανιστούν εντελώς οι αμφιβολίες μας, αλλά τουλάχιστον θα είμαστε ανακουφισμένοι. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε μάθει να σε εμπιστευόμαστε και βλέπουμε στο πρόσωπό σου τον ηγέτη ενός αδερφού κόμματος ο οποίος χαίρει πλήρως της εμπιστοσύνης μας.

Λίγο παρακάτω ο Ντούμπτσεκ αναφέρει ότι δεν είναι κολλημένος στην καρέκλα του και μπορεί οποιοσδήποτε να πάρει τη θέση του, μπορεί οποιοσδήποτε να γίνει γραμματέας του κόμματος. «Δεν μπορώ να δουλέψω χωρίς να έχω στήριξη και σε μία κατάσταση μονίμων επιθέσεων». «Σάσα, θέλω να σου πω ανοιχτά ότι εσύ ο ίδιος δημιούργησες όλες τις δυσκολίες στις οποίες αναφέρεσαι. (…) Εσύ ο ίδιος δημιούργησες και το προσωπικό σου πρόβλημα. Εσύ ο ίδιος δημιούργησες όλα τα προβλήματα που συζητάμε. Είναι βασικά εξαιτίας σου που όλα βγήκαν εκτός ελέγχου και που εσύ έχασες την εξουσία σου. Και τώρα παραπονιέσαι», απαντά ο Μπρέζνιεφ.

Όσο η συνομιλία πλησιάζει προς το τέλος, τα πράγματα λέγονται ακόμα πιο χοντρά και ξεκάθαρα. Ο Μπρέζνιεφ επαναλαμβάνει ότι αν δεν εφαρμόσει όσα συμφώνησαν, αυτό θα είναι το τέλος της εμπιστοσύνης τους προς το πρόσωπό του. Του περιγράφει ότι βρίσκεται εγκλωβισμένος ανάμεσα στην δεξιά και την αριστερή πτέρυγα του κομμουνιστικού κόμματος και ότι δεν πρέπει να πάει με όλους αυτούς στο συνέδριο –όπως ο ίδιος επιθυμεί– για να συζητήσουν και να βρουν λύσεις εκεί. «Ας δώσουμε μία ωραία κομμουνιστική σφαλιάρα στις δεξιές αυτές δυνάμεις. Πρέπει να τους ρίξεις ένα χαστούκι πριν το συνέδριο. Πρέπει να είναι ένα χαστούκι από το οποίο δεν θα συνέλθουν ποτέ. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τσεχοσλοβακίας θα μπορέσει να δείξει τον καλύτερό του εαυτό στο συνέδριο που έχεις μπροστά σου». Η τελευταία ατάκα πριν κλείσει το τηλέφωνο, ανήκει στον Ντούμπτσεκ. «Οκ, ας πούμε τότε λοιπόν σίγουρα ότι θα μιλήσουμε ξανά μετά τη συνεδρίαση του Προεδρείου». Ακριβώς μία εβδομάδα και λίγες ώρες μετά, περίπου 500.000 στρατιώτες των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, εισέβαλαν τη νύχτα στην Τσεχοσλοβακία. Λίγη ώρα αργότερα ο Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ συλλαμβάνεται.

—————————–

Ολόκληρη η απομαγνητοφώνηση της συνομιλίας υπάρχει στην αγγλική γλώσσα στο βιβλίο «The Global Revolutions of 1968 του Jeremi Suri», εκδόσεις W. W. Norton & Company

Advertisement
This entry was posted in φασισμός, Διακρίσεις (κάθε είδους), Ελευθερία Λόγου/Έκφρασης, ανορθολογισμός, κοινωνία/πολιτική. Bookmark the permalink.

16 Responses to 50 χρόνια από την Άνοιξη της Πράγας

  1. Ο/Η Λαφαζάνιος Κουτσούμπας λέει:

  2. Ο/Η Παλιός λέει:

    Ο Γιάν Χους της Πράγας


  3. Ο/Η Κλαζομενεύς λέει:

    Πρακτορες της CIAΣ και του Σώρου ήσται….

  4. Ο/Η laskaratos λέει:


    Μια συκοφαντία κατά του Ρίτσου, πως τάχα ύμνησε τα σοβιετικά τανκς της Πράγας, ανατροφοδοτείται συνεχώς, χωρίς οι χρήστες της να ανακαλούν και να ζητούν συγνώμη

    http://www.topontiki.gr/article/47866/o-ritsos-kai-ta-kokkina-tanks

    28.1.2013 / ΔAΦΝΗ ΠΑΣΧAΛΗ
    Ο Ρίτσος και τα κόκκινα τανκς

    Χρόνια μετά τον θάνατό του, υπάρχει ακόμα ο αστικός μύθος ότι ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος ύμνησε τη σοβιετική εισβολή στην Πράγα και τη Βουδαπέστη. Κι όμως. Στα Άπαντα του ποιητή και στα αρχεία του κανένας τέτοιος στίχος δεν υπάρχει

    «Οι ποιητές δοξάζονται για τα χειρότερα ποιήματά τους» έγραφε ο Γιάννης Ρίτσος. Δεν μπορούσε όμως να φανταστεί ότι ενίοτε επικρίνονται για στίχους ανύπαρκτους. Ο τιμημένος με το βραβείο «Λένιν» δημιουργός κατηγορείται συχνά πως δήθεν ύμνησε διά στίχων του την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968. Ένας νέος κύκλος αυτού του παλιού σίριαλ έκανε την εμφάνισή του πρόσφατα στο Διαδίκτυο.

    Πριν από λίγες μέρες, ο Στέφανος Κασιμάτης στην εφημερίδα «Καθημερινή», (http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_15/01/2013_478472) αναφέρθηκε στον Τζον Κίτμερ, που έρχεται ως πρεσβευτής της Βρετανίας, γράφοντας ανάμεσα σε άλλα: «Ελληνιστής, όπως και ο προκάτοχός του, ο Τζ. Κίτμερ θα τολμούσα να επισημάνω ότι διαφέρει ως προς την εκκεντρικότητα των γούστων του – των φιλολογικών, για να μην παρεξηγηθώ. Λάτρης της ποίησης του Γιάννη Ρίτσου, έχει δημοσιεύσει τη μελέτη “Χρήσεις της Ελληνικής Ορθοδοξίας στην πρώιμη ποίηση του Γιάννη Ρίτσου” και επί του παρόντος εργάζεται για την ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής του για τον ποιητή, ο οποίος εκτός των άλλων ύμνησε τον δικτάτορα Στάλιν (“Σώπα γιαγιά και σκούπισε με το τσεμπέρι σου τα μάτια σου. / Οταν σβύνει η φωτιά σου κάτω από το τσουκάλι σου / Είναι ο Στάλιν που σκύβει και φυσάει τη φωτιά σου ν’ ανάψει» κ.λπ.), καθώς και την εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία το 1968. […]».

    «Φωτιά» στο Διαδίκτυο

    Την επομένη, ο Νίκος Σαραντάκος, στο ιστολόγιό του «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία», γράφει κείμενο με τίτλο «Η χτεσινή κασιματιά για τον Γιάννη Ρίτσο», http://sarantakos.wordpress.com/2013/01/16/kasimatia/#more-8087 (σ.σ.: η λέξη «κασιματιά», παραγωγή του ιστολογίου, σημαίνει «το ψέμα, και ειδικότερα το ψέμα που σερβίρεται με το μανδύα ιστορικού ανεκδότου και που έχει στόχο έναν πολιτικό αντίπαλο και επαναλαμβάνεται συχνά (ώστε να μείνει)».
    Ο Νίκος Σαραντάκος τονίζει: «[…] Λοιπόν, αυτό που γράφει ο κ. Κασιμάτης είναι ψέμα. Ο Γιάννης Ρίτσος ποτέ δεν έγραψε ποίημα υπέρ της σοβιετικής επέμβασης στην Πράγα το 1968. Για να είμαι δίκαιος, δεν είναι μόνο ο κ. Κασιμάτης που διαδίδει το ψέμα αυτό. Άλλοι λένε ότι ο Ρίτσος το 1956 ή το 1968 έγραψε ποίημα (ή δήλωσε σε συνέντευξη) πως τα σοβιετικά τανκς χόρευαν ταγκό (ή βαλς) στους δρόμους ή τις πλατείες της Πράγας ή της Βουδαπέστης: κοινός τόπος όλων των παραλλαγών είναι ότι ο Ρίτσος ύμνησε τη σοβιετική εισβολή. Όπως είπα, είναι ψέμα. Τα Άπαντα του Ρίτσου έχουν εκδοθεί, τα αρχεία του υπάρχουν στο μουσείο Μπενάκη, όποιος ισχυρίζεται ότι υπάρχει τέτοιος στίχος του Ρίτσου δεν έχει παρά να το αποδείξει σκανάροντας τη σχετική σελίδα ή έστω αναφέροντας τόμο και αριθμό σελίδας. Δεν θα βρεθεί τίποτα, γιατί τίποτα δεν υπάρχει».

    Μια συνέντευξη που έγινε η πέτρα του σκανδάλου

    «Ο κόκκος αλήθειας στον οποίο στηρίζεται ο μύθος με όλες τις παραλλαγές του» συνεχίζει ο Σαραντάκος «είναι ότι σε μια συνέντευξή του στα Νέα το 1977, ο Ρίτσος, που μόλις είχε γυρίσει από τη Μόσχα όπου τιμήθηκε με το Βραβείο Λένιν, δήλωσε, μεταξύ άλλων: “Τα τανκς πέρασαν κι αυτά μ’ ένα ρυθμό χορευτικό. Ίσως ήταν το δικό μου αίσθημα που τους έβλεπα με αγάπη και φιλία. […]”. Αυτή είναι η μόνη αναφορά σε τανκς και σε χορευτικές κινήσεις. Αλλά πώς έγινε τάχα και αυτή η ομολογουμένως υπερβολικά ευμενής έως γλυκερή αναφορά (τον είχαν βέβαια βραβεύσει κι αυτό, όσο και να πεις, σε κάνει να λες καλά λόγια…) μετατράπηκε σε ποίημα που “υμνεί τα τανκς της εισβολής στην Πράγα”;
    Η συνέντευξη Ρίτσου προκάλεσε αντιδράσεις, ιδίως στο χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς. Έτσι, λίγο αργότερα στα Νέα, τρεις επιφανείς αριστεροί διανοούμενοι, οι Ν. Πουλαντζάς, Κ. Βεργόπουλος και Κ. Τσουκαλάς, δημοσίευσαν μια επιστολή προς τον Γιάννη Ρίτσο, αρκετά επιθετική, στην οποία περιλαμβανόταν και το εξής ερώτημα: “Γιάννη Ρίτσο, η εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Πράγα το 1968 έγινε μήπως με τον ίδιο αξιαγάπητο και χορευτικό ρυθμό;”».

    Παρεξηγημένα λόγια

    Στη διαμάχη μπήκαν το left.gr, το tvxs και άλλα σάιτ, επισημαίνοντας την «κασιματιά», ενώ η βιογράφος του Ρίτσου Αγγελική Κώττη με σχόλιο στην «Καθημερινή» λέει ότι, αν ο κ. Κασιμάτης έβρισκε τους συγκεκριμένους στίχους και τους υποδείκνυε, θα υποχρέωνε τους μελετητές του, «οι οποίοι ματαίως ψάχνουμε τόσα χρόνια τι ακριβώς εννοούν όσοι αναπαράγουν αυτό τον βολικό (;) μύθο καθώς στίχοι, δηλώσεις, σημειώσεις ή ό,τι άλλο γραπτό του ποιητή, ακόμα και τα ανέκδοτα, εξετάστηκαν ενδελεχώς, πλην εις μάτην. Προσφεύγουμε λοιπόν και στη δική σας βοήθεια μήπως και επιτέλους φωτιστούμε». Το σχόλιο δημοσιεύθηκε αφού ήδη είχε επισημανθεί στο left.gr καθυστέρηση 20 ωρών. Απάντηση, όμως, δεν υπήρξε…
    Το πλέον ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι ότι ίσως τα λόγια του Ρίτσου στη συνέντευξη καν να μην ειπώθηκαν έτσι, αφού μετά τον θόρυβο που είχε ξεσηκωθεί το 1977-78, ο Γιώργος Λιάνης σημείωνε ότι οι απαντήσεις του ποιητή δεν ήταν λέξη προς λέξη αυτές που γράφτηκαν. «Προσπάθησα να μεταφέρω το πνεύμα των λεγομένων και φυσικό είναι σε κάποια σημεία να ξαστόχησα» έγραψε. Ίσως, σήμερα, μπορεί να παρουσιάσει αναλυτικά και με ακρίβεια το γεγονός.

    • Ο/Η Po λέει:

      όντως, δεν έγραψε ποίημα ο Ρίτσος για την επέμβαση στην Πράγα, αλλά ούτε και την καταδίκασε, αντιθετως μάλιστα, δήλωσε: “Τα τανκς πέρασαν κι αυτά μ’ ένα ρυθμό χορευτικό. Ίσως ήταν το δικό μου αίσθημα που τους έβλεπα με αγάπη και φιλία. […]”

      η παραπάνω δήλωση δεν μειώνει μεν τη μεγάλη του αξία ως ποιητή, αλλά ας έχουμε δε στο νού μας ότι οι μεγάλοι καλλιτέχνες/λογοτέχνες δεν είναι άμοιροι των κοινωνικών τους ευθυνών (βλ. επίσης Π. Νερούδα και τους ύμνους προς τη Σοβιετία του Σαρτρ από τον οποίο διαχώρισε τη θέση του ο μοναδικός Αλμπέρ Καμύ -και δικαιώθηκε!)

      • Ο/Η laskaratos λέει:

        Η δήλωση για τα τανκς αφορούσε την παρέλαση της Μόσχας. Οι αρθογράφοι μεγάλων εφημερίδων οφείλουν να είναι προσεκτικοί κι αν αδικήσουν κάποιον και παραπληροφορήσουν το κοινό, να ζητούν συγνώμη και να αποκαθιστούν την αλήθεια.

      • Ο/Η Po λέει:

        συμφωνούμε.

      • Ο/Η Φέλιξ Γιουσούποφ λέει:

        Δηλαδή κύριε Λασκαράτε θεωρείτε τον Ρίτσο άψογο πολιτικά;

      • Ο/Η laskaratos λέει:

        Αγαπητέ πρίγκηψ,
        ασφαλώς και όχι.
        Είναι ένας αξιοσέβαστος άνθρωπος και ποιητής, που διώχτηκε άγρια για τις ιδέες του.
        Θα τον κρίνουμε κάτω από ο πρίσμα της εποχής του και των προσωπικών του καταστάσεων.
        Σίγουρα όφειλε να έχει μια πολύ περισσότερο κριτική στάση απέναντι στην ΕΣΣΔ και τους δορυφόρους της.
        Δεν είναι όμως επιτρεπτό ο κ.Κασιμάτης να διαστρέφει την πραγματικότητα, να τον συκοφαντεί και να μην ζητά συγνώμη ούτε καν να επανορθώνει, πράγμα που δίνει λαβή να υποψιαστούμε, όσο κι αν δεν θέλουμε να το πιστέψουμε, ότι η συκοφάντηση ήταν συνειδητή.
        Οι αναγνώστες του όφειλαν να το έχουν απαιτήσει αυτό από αυτόν.

        Τι ακριβώς είπε ο Ρίτσος και για ποιο γεγονός το είπε:

        https://sarantakos.wordpress.com/2012/08/12/ritsostanks/

        Ο Γιάννης Ρίτσος και τα σοβιετικά τανκς
        Posted by sarant στο 12 Αύγουστος, 2012

        ……………………………..
        Την απάντηση των τριών καθηγητών την έχω επίσης ανεβάσει και μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ (και πάλι, το αρχείο είναι μεγαλούτσικο).

        Όπως θα δείτε, οι τρεις καθηγητές δίνουν απάντηση στον Ρίτσο εφόλης της ύλης, αλλά το σημείο που μας ενδιαφέρει είναι ο σχολιασμός που κάνουν στον χορευτικό ρυθμό των τανκς.

        Αφού τον κατηγορούν για δουλοπρεπή στάση απέναντι στους ισχυρούς, του απευθύνουν (με έναν ελαφρό γαλλισμό) το ερώτημα: «Γιάννη Ρίτσο, η εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Πράγα το 1968 έγινε μήπως με τον ίδιο αξιαγάπητο και χορευτικό ρυθμό;»

        Νομίζω ή πιο σωστά είμαι πεπεισμένος ότι εδώ βρίσκεται ο σπόρος από τον οποίο φύτρωσε ο μύθος για το ποίημα ή την ωδή ή τις δηλώσεις του Ρίτσου που τάχα ύμνησαν την εισβολή στην Πράγα ή στη Βουδαπέστη. Από μια ρητορική, ας πούμε, ερώτηση του κειμένου των Πουλαντζά-Βεργόπουλου και Τσουκαλά! Αν κάποιος αναδιφήσει τις εφημερίδες της εποχής (και ιδίως την Αυγή) ίσως βρει τους καναδυό ελλείποντες κρίκους, αλλά για μένα δεν χωράει αμφιβολία ότι από εδώ γεννήθηκε ο μύθος, είτε από σπασμένο τηλέφωνο είτε με συνειδητή κατασκευή.

        Βέβαια, ο Ρίτσος είχε γράψει στρατευμένα ποιήματα (και δεν ντρεπόταν γι’ αυτό) και είναι αλήθεια ότι έγραψε και ποίημα για τον Στάλιν όπως και για τον Ζαχαριάδη -που πάντως πρέπει να κριθούν με τα μέτρα της εποχής του. Αλήθεια επίσης είναι ότι έγραφε ποιήματα επικαιρικά, για να τιμήσει κάποιο γεγονός ή κάποιον νεκρό του αγώνα, που πολλά από αυτά δεν στέκονται στο ύψος των άλλων έργων του -άλλωστε δεν ήταν ολιγογράφος, το εκτενέστατο έργο του ήταν άνισο και είναι ζήτημα πόσο θα μείνει (αυτό βέβαια ισχύει και για άλλους ποιητές που έγραψαν πολύ, π.χ. τον Παλαμά). Όλα αυτά όμως δεν είναι το αντικείμενο του άρθρου μου, το άρθρο μου θέλει απλώς να ανασκευάσει τον επίμονο μύθο ότι τάχα ο Ρίτσος έγραψε ποίημα για τα σοβιετικά τανκς που χόρευαν όπως έμπαιναν στην Πράγα το 1968. Τέτοιο ποίημα δεν έγραψε, και τον αδικεί ο μύθος τον Ρίτσο, όχι μόνο επειδή δεν έγραψε τίποτα τέτοιο, αλλά και επειδή, όπως μας θύμισε προ καιρού ο Γ. Ρούσης, ένα χρόνο μετά την εισβολή στην Πράγα έγραψε την Χαμένη υπερβόρειο: «Το μάθαμε καλά πως Υπερβόρειος διόλου δεν υπάρχει/ […..] Σήμερα βεβαιώθηκε:/ μια σκέτη φαντασία η χώρα απ’ όπου μας ερχότανε/ οι κύκνοι και τα ορτύκια, όπου οι σεμνόπρεπες κόρες / Λαοδίκη και Υπερόχη ετοίμαζαν για τους θεούς/τα πρώτα φρούτα της σοδειάς , προσεχτικά τυλίγοντάς τα/ σ’ άχυρο σίτου και λεπτό χαρτί[……] Και πάντα αισιόδοξος συνεχίζει : «Ωστόσο ακόμη συνεχίζουμε τον μισοτελειωμένο παιάνα /αφήνοντας ένα κενό στου ονόματος το μέρος, μήπως /βρεθεί κανένα νέο, και το προσθέσουμε την ύστατη ώρα,/πάντοτε με το φόβο μήπως ο αριθμός των συλλαβών του,/μικρότερος ή μεγαλύτερος, μας χαλάσει το μέτρο.» Υπαινικτικό, αλλά εύγλωττο θαρρώ.

      • Ο/Η Po λέει:

        ευτυχώς ο 20ος αι. έφυγε και πήρε μαζί του τις ολέθριες φαντασιώσεις μελλοντικών κοινωνικών παραδείσων…
        ας τα έχουν αυτά υπόψη τους οι σημερινοί κι αυριανοί δημιουργοί του λόγου και της εικόνας.

  5. Ο/Η Κάπας Σ. λέει:

    Αλήθεια οι αρτηριοσκληρωτικοί δικοί μας ΚΚΈδες τι λένε σήμερα μετά από μισό αιώνα;;Αλλά τι λέω μήπως έχει αλλάξει κάτι και μετά το 1990,που κατακρημνίστηκε ο κομμουνισμός,όπως τον είχαν εφαρμόσει και επιβάλει τα έτερα νυχτοδοχεία,που τον παράσταιναν σαν παράδεισο!!Είδαμε τα «λαμπρά» αποτελέσματά του και την εξαθλίωση των λαών!!Μας καλούν και τώρα τα όρνια να δυναμώσουμε λέει την πάλη μέσα από το ΚΚΕ!!Τι να πει κανείς ούτε να τους φτύσει δεν αξίζει,γιατί θα μιάνει το σάλιο του!!

  6. ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ ΠΟΥ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕ «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ» ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΥΡΊΤΣΗ

    15.8.2018 / ΞΕΝΟΦΩΝ Α. ΜΠΡΟΥΝΤΖAΚΗΣ
    Περίπτωση Κυρίτση – ένα αγιάτρευτο σύμπτωμα…

    Ο κύριος Κυρίτσης αποτελεί ένα ακόμα χαρακτηριστικό δείγμα των επιφανών ανδρών που ο ευφυής πολτός των Αγανακτισμένων προέκρινε για το κοινοβούλιο αναγνωρίζοντας στο πρόσωπό του όλη εκείνη την αξιοκρατική υπεροχή σε σχέση με το παλαιό και διεφθαρμένο πολιτικό προσωπικό. Προκρίθηκε επειδή αναγνωρίστηκε η σημαντική του συμβολή στους κοινωνικούς αγώνες, ο αξεπέραστος πολιτικός του λόγος, η εν γένει κοινωνική του δράση. Κοντολογίς, ανταμείφθηκε για τις τιμαλφείς του περγαμηνές που το δίχως άλλο διασφάλιζαν μια λαμπρή κοινοβουλευτική πορεία γεμάτη προσφορά και έργο.

    Ενδεικτικά στο έργο του ξεχωρίζουν: η συμβολή του για το τρίτο και τέταρτο -στο διηνεκές- μνημόνιο, η δέσμευση της χώρας σε πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι την δευτέρα παρουσία, η αύξηση και διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, οι μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, οι πλειστηριασμοί, η υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας για 100 χρόνια, οι πωλήσεις των αεροδρομίων και των τρένων για πενταροδεκάρες, η αποψίλωση του τύπου κ.ά. Γενικότερα, συμμετείχε σε όλες τις ομορφιές που επέτυχε η συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

    Εκτός από το ριζοσπαστικό κοινοβουλευτικό έργο που φέρει την υπογραφή του, επέδειξε ζηλευτή προσήλωση στον δημόσιο ιδεολογικοπολιτικό διάλογο με τις παροιμιώδεις παρεμβάσεις που, αν μη τι άλλο, συνδράμουν αποφασιστικά στην ανανέωση της παγκόσμιας πολιτικής σκέψης. Μάλιστα, σε μιαν από τις αξιομνημόνευτες πρόσφατες δημόσιες παρεμβάσεις του έθεσε τα θεμέλια της απομάγευσης του ευρωπαϊκού πολιτισμού: «Ο δυτικός πολιτισμός έστειλε εκατομμύρια παιδιά στους θαλάμους αερίων και οι δυτικές κοινωνίες ψηφίζουν τους πολιτικούς απογόνους αυτών που το έκαναν. Για τους ισλαμιστές δεν υπάρχει κάτι ανάλογο καταγεγραμμένο».

    Στην προσπάθεια δημιουργίας μιας άλλης Ευρώπης, ο κ Κυρίτσης συνεργάζεται συντροφικά και αρμονικά με τους Πάνο και Δημήτρη Καμμένο, τον Κατσίκη, τον Τέρενς Κουίκ, την Έλενα Κουντουρά και άλλες επιφανείς προσωπικότητες της κινηματικής ακροδεξιάς συμβάλλοντας αγαστά από κοινού στην ανανέωση του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού.

    Είναι προφανές ότι ο κος Κυρίτσης είναι γενναίος, εξάλλου αποδεδειγμένα τον χαρακτηρίζουν η παρρησία και η ισηγορία ταυτόχρονα με την ευθυκρισία. Έτσι, δεν διστάζει να εγκαλέσει τον ίδιο τον πρωθυπουργό ο οποίος υπέπεσε στο ιδεολογικό ολίσθημα να συγχαρεί μια «ρατσίστρια» αθλήτρια για την ευρωπαϊκή αριστεία της: «Οι αθλητές είναι και πρότυπα για τη νεολαία. Αν είχα κάνει τόσο μεγάλη χοντράδα, θα είχα φροντίσει στο επόμενο διάστημα να πηγαίνω σε σχολεία να μιλάω για τον ρατσισμό. Θα περίμενα ένας αθλητής της εθνικής ομάδας τόσο προβεβλημένος να έχει αναλάβει μια ενεργό δράση στην αντίθετη κατεύθυνση, δεν το είδα αυτό».

    Όντως, η αθλήτρια δεν έκανε γραπτή δήλωση μετανοίας, δεν δήλωσε πρόθυμη να προσφέρει κοινωνική εργασία πλένοντας για παράδειγμα το βουλευτικό αυτοκίνητο του κου Κυρίτση ή απλώνοντας την μπουγάδα του. Το παράδειγμά της δεν είναι αντάξιο με αυτό που εκπέμπει ο σύντροφος Καρανίκας φερειπείν ως κοινωνικό πρότυπο, η Ρένα Δούρου με την αποτελεσματικότητά της, ο Πολάκης με τον μελίρρυτο πολιτικό του λόγο, η Αυλωνίτου με τον ακαταμάχητο συνδυασμό κάλλους και πνευματικότητας και τόσα άλλα παραδείγματα από το ιδανικό περιβάλλον στο οποίο διαβιεί -ηθικώς- ο κος Κυρίτσης…

    Σωστά λοιπόν εγκαλείται ο πρωθυπουργός: να αποσύρει πάραυτα τα συγχαρητήρια…

    ΤΟ ΆΡΘΡΟ ΥΠΆΡΧΕΙ ΣΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ WEB >>> εδω https://web.archive.org/web/20180815122323/http://www.topontiki.gr/article/285818/periptosi-kyritsi-ena-agiatreyto-symptoma

    από εδώ «εξαφανίστηκε» >>> http://www.topontiki.gr/article/285818/periptosi-kyritsi-ena-agiatreyto-symptoma

    και η γελοιοποίηση:

  7. Ο/Η Po λέει:

    η φιλοσοφική σκέψη στα καλύτερά της.

    • Ο/Η Βολταίρος λέει:

      Το αριστερό Ισλάμ θα μας σώσει από τη Δύση που θέλει ανθρώπινα δικαιώματα και θεσμούς που να ελέγχουν τις κινήσεις του κάθε Αλέξάκι

  8. Παράθεμα: η αγάπη σκόνη και τ’ όνειρο καπνός: 50 χρόνια από την Άνοιξη της Πράγας | αγριμολογος

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Twitter

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Twitter. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.