Δυο Ορθόδοξοι ιερείς κατά του αντισημιτισμού

Αλέξανδρος και Αλέξιος Αλεξάνδροβιτς Γκλαγκόλεφ, μια αντιπαραβολή τους με τον κυρίαρχο ελληνορθόδοξο αντισημιτισμό

του Αναγνώστη Λασκαράτου
Πλησιάζει η 26 Νοέμβρη, η ημέρα που η Εκκλησία τιμά ως όσιο το Νίκωνα της Σπάρτης, έναν Αρμένη, μισαλλόδοξο, αντισημίτη και  ηθικό αυτουργό εγκλημάτων,  καλόγερο.

Η Μητρόπολη της Σπάρτης, στην επίσημη ιστοσελίδα της, δεν ντρέπεται να συκοφαντεί ρατσιστικά, αντί να ζητήσει συγνώμη: «“Στη Σπάρτη ο Όσιος … την απήλλαξε και από τη μάστιγα των Ισραηλιτών, που με την άσχημη διαγωγή τους επηρέαζαν τον πληθυσμό και αποτελούσαν εμπόδιο στην ηθικοπλαστική προσπάθεια που έκανε ο Νίκων”. Όλως συμπτωματικώς, ο δεσπότης της πόλης Κώστας Σπηλιώτης, σύμφωνα με ισχυρισμούς του Μιχαλολιάκου, υποχρέωσε τους γέρους ενός ιδρύματος να τον ψηφίσουν, γεγονός που ο κρατικός μητροπολίτης διέψευσε με έναν όχι πειστικό τρόπο, χωρίς ούτε να ζητήσει από το φυρερίσκο να ανακαλέσει, αυτά που άθελά του διέρρευσαν μέσα από το ανακριτικό υλικό. Περιέργως η Δικαιοσύνη δεν φαίνεται να διερεύνησε την ενδεχόμενη τέλεση ενός τόσο σοβαρού αδικήματος.

Ας ελπίσουμε τουλάχιστον πως η Δικαιοσύνη θα διερευνά τώρα την πληροφορία που έδωσαν, άθελά τους κι αυτοί, οι συμμορίτες Λαγός και Δεβελέκος, πως ένα ανήλικο κορίτσι βιάστηκε στα γραφεία της χιτλερικής οργάνωσης στη Σπάρτη. Στη Χ.Α. έτσι κι αλλιώς δεν είναι σπάνια τα γνωστά κρούσματα της παιδεραστίας και έχω αναγκαστεί ήδη να ενημερώσω δυο φορές το σχετικό μας περσινό ποστ.

Με τέτοιο δεσπότη, που μέρα μεσημέρι πλήγωσε άκαρδα μια πιστή γρια μάνα απαγορεύοντας τη θρησκευτική κηδεία του καλού της γιού, επειδή είχε ενωθεί με τη σύντροφό του με πολιτικό γάμο, δεν είναι τυχαίο που στη Σκάλα Λακωνίας, η τοπική κοινωνία καταγγέλθηκε πως φέρεται με τόση βαναυσότητα στους Πακιστανούς δούλους της.

Όλα αυτά έγιναν η αφορμή για το παρακάτω άρθρο, σαν μια συμβολική απάντηση στην αντιδραστική ελληνική Ιεραρχία, που προκαλεί συνεχώς τα δημοκρατικά μας αισθήματα, με τους ιερείς της, που σαν να μην έφταναν τα μύρια όσα κακά τους, δεν ντρέπονται να ευλογούν τα εγκληματικά ορμητήρια του υπόκοσμου των Ταγμάτων Εφόδου.

Η στάση της Ορθόδοξης Εκκλησίας υπήρξε επίμονα και σταθερά στο διάβα των αιώνων έντονα και απωθητικά αντισημιτική, ολότελα έξω και απέναντι από την ευαγγελική διδασκαλία, σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο, από τη Ρωσία μέχρι την Ελλάδα. Δεν ήταν στάση μεμονωμένων κληρικών, ήταν επίσημη στάση που εξαπλωνόταν από τους βυζαντινούς αγίους πατριάρχες, τσάρους και αυτοκράτορες μέχρι τον όχλο των νεώτερων χρόνων του Κίεβου, της Κέρκυρας, της Ρόδου, της Ζακύνθου, της Θεσσαλονίκης κλπ, από μεγαλοπρεπεις  Συνόδους και Αρχιεπισκόπους μέχρι κουρελήδες φανατικούς καλόγερους, από κατάρες και βδελυρές συκοφαντίες που εκφωνούνταν σε ναούς μέχρι τα αιματηρά πογκρόμς των δρόμων, από επίσημα υβριστικά λειτουργικά κείμενα μέχρι αισχρά πλαστογραφημένα φυλλάδια, σαν τα χαλκευμένα από την Οχράνα ‘Πρωτόκολα των Σοφών της Σιών’, που διακινούν υστερικές καλόγριες, Χρυσαυγίτες μαχαιροβγάλτες ή δολοφόνοι των Ορθόδοξων ‘Μαύρων Εκατονταρχιών’, της ‘Λεγεώνας του Αρχάγγελου Μιχαήλ’ και της ‘Σιδηράς Φρουράς’. Όμως όπως λέει ο Απ. Παύλος και επαναλαμβάνει, όπου το συμφέρει, το ιερατείο, εκεί που πλεόνασε η αμαρτία  υπερεπερίσσευσε ή χάρις. Αυτό αληθεύει σε κάποιο βαθμό γιατί πραγματικά όπου υπάρχει ενάρετος παπάς εκεί μερικές φορές μπορείς να πεις πως η αρετή του νικάει τη συσσωρευμένη ατιμία όλων των υπόλοιπων, γιατί χρειάζεται εξαιρετικός ηρωϊσμός για να μπορέσει κάποιος να πάει κόντρα στο ρεύμα που ξεχειλίζει, ίσως να βάζει το χέρι του και κάποιος θεός, ενθαρρυμένος από τη μεγαλοσύνη του σπάνιου «αντιπροσώπου» του, δεν είμαι σε θέση να το ξέρω.  Δυο τέτοιες μορφές ήταν ένας πατέρας και γιός, παπάδες, πατεράδες τριών παιδιών ο καθένας τους, με άξιες παπαδιές και οι δυό, ο Αλέξανδρος και ο Αλέξιος Γκλαγκόλεφ, πραγματικοί αγωνιστές, τίμιοι άνθρωποι με στέρεες αρχές και μάρτυρας ο πρώτος των ευαγγελικών τους ιδεωδών. Μην ψάξετε να τους βρείτε στο ελληνικό διαδίκτυο ή στην ελληνική θεολογική βιβλιογραφία, δεν θα βρείτε ούτε μισή λέξη γι’αυτούς στο πρώτο και όσους ειδήμονες ρώτησα δεν νομίζουν πως υπάρχει κάτι σχετικό σε κάποιο βιβλίο ελληνικό. Το ελληνικό παπαδαριό και το διαδικτυακό κοινό του δεν μπορούν να χωνέψουν πως υπάρχουν παπάδες που δεν βάζουν χέρι στα κατηχητόπουλα και στα ορφανά, που δεν κλέβουν το παγκάρι, που δεν κάνουν κηρύγματα φυλετικού μίσους, που δεν υμνούν τις εξουσιαστικές κρατικές τυραννίες και δεν διαπλέκονται με αυτές, που δεν πτοούνται (ούτε υποθάλπουν) από το φανατισμό του θρησκόληπτου όχλου, που δεν εμπορεύονται λείψανα, εικόνες, χαϊμαλιά και θαύματα, που δεν θητεύουν στον πιο σκοτεινό αποκρυφισμό, που συχνά αγγίζει τα όρια του Σατανισμού. Όπως είχαμε γράψει μιλώντας για τον ηρωϊκό επίσκοπο άγιο Γοράσδο, μητροπολίτη της Πράγας και μάρτυρα του αντιναζιστικού αγώνα,  θα βρείτε στην ελληνική βιβλιογραφία και μπλογκόσφαιρα, Σλάβους θαυματουργούς και ιπτάμενους καλόγερους, που συνομιλούσαν με αρκούδες, ανισόρροπους ‘στάρετς’, παλαβές προφήτισες καλόγριες, μαυρόψυχους και διαστροφικούς τσαρικούς δεσποτάδες, αλλά όχι τους, έστω λίγους, τίμιους εκπροσώπους του ρωσικού και του σλαβορθόδοξου γενικά, ιερατείου, γιατί πάντα θα υπάρχουν κι αυτοί.

Ορθόδοξοι κληρικοί και ακροδεξιός υπόκοσμος, σε μια επίδειξη δύναμης της αντισημιτικής «Ένωσης του Αρχαγγέλου Μιχαήλ», μπροστά από τον καθεδρικό ναό του Καζάν-1913

Ο πατέρας Αλέξανδρος έγινε ευρύτερα γνωστός στη Δύση όταν υπερασπίστηκε τον  Εβραίο Menahem Mendel Beilis, που συκοφαντήθηκε ότι δολοφόνησε (Κίεβο-Πάσχα 1913) ένα μικρό χριστιανόπουλο τον Andrey Yushchinsky, για να του πιεί το αίμα.  Πίσω από την τερατώδη αυτή συκοφαντία, το είδος της οποίας συστηματικά διακινούσαν για αιώνες κληρικοί της Ανατολικής Εκκλησίας, όπως ο «προφήτης» Κοσμάς ο Αιτωλός («..οι Εβραίοι..εξοδεύουν πενήντα, εκατόν πουγγιά να εύρουν κανένα χριστιανόπουλο να το σφάξουν, να πάρουν το αίμά του, και με εκείνο να κοινωνούν. …»-‘Διδαχή Δ΄’), ήταν ένα πολύ ισχυρής επιρροής πρόσωπο, ο μαυρόψυχος καθηγητής της Θεολογικής του Χάρκοβο, Σύμβουλος της Επικρατείας, δημοτικός σύμβουλος της πόλης, μέλος της Ι.Συνόδου και ηγετική μορφή του ακροδεξιού φιλομοναρχικού κινήματος, πρωτοπρεσβύτερος Τιμόθεος Ιβάνοβιτς Μπουτκέβιτς. Ήταν συγγραφέας του έργου «Σχετικά με την έννοια και τη σημασία της θυσίας του αίματος στον προχριστιανικό κόσμο και τη λεγόμενη τελετουργική δολοφονία», μια έντυπη έκφραση μιας αποκρυφιστικής εμμονής του, που έγινε πιστευτή και φυσικά συσχετίστηκε με την υπόθεση Beilis, στην οποία είχε στρώσει το δρόμο.  Το νοσηρό του μίσος του κατά των Εβραίων τον είχε οδηγήσει δυο χρόνια πριν στη συγγραφή μιας κινδυνολογικής  έκθεσης «Η εισβολή των Εβραίων στους κόλπους της Εκκλησίας του Χριστού» (18. 9.1911), που είχε εξάψει τους ευρύτατους κύκλους των θρησκόληπτων. Από κοντά και ο καθολικός ανώτερος ιερωμένος Ιουστίνος Μποναβεντούρα Πραναϊτης, ένας Λιθουανός σεσημασμένος εκβιαστής, που όταν καταγγέλθηκε το 1894, είχε καταφύγει στην Τασκένδη, καθηγητής της εβραϊκής γλώσσας στη «Αυτοκρατορική Καθολική Θεολογική Ακαδημία της Πετρούπολης» και συγγραφέας του συκοφαντικού  «Το Ταλμούδ χωρίς μάσκα» (εκδ. 1892), που εκδόθηκε με τη φροντίδα του επισκόπου του. Η παχυλή άγνοιά του γύρω από τα ιερά εβραϊκά κείμενα αποκαλύφθηκε πανηγυρικά από την υπεράσπιση στη δίκη και ακύρωσε τη μαρτυρία του. Επρόκειτο για μια κλασσική επανάληψη της λεγόμενης «συκοφαντίας του αίματος», ή αλλιώς μιας «γκεζερά», ενός φρικαλέου δηλαδή σκηνικού που είχε παιχτεί και στη Δύση και στην Ελλάδα (Ρόδος-1840, Ζάκυνθος-Κέρκυρα 1891 κλπ), με στόχο αθώους Εβραίους. Εδώ έλαμψε τότε ο ήρωάς μας ο φιλόσοφος και καθηγητής του Ορθόδοξου θεολογικού σεμιναρίου του Κίεβου πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Γκλαγκόλεφ, ένας άριστος ειδικός της Π.Διαθήκης, που απέδειξε τη συκοφαντία με την απλή υπενθύμιση  πως ο Μωσαϊκός Νόμος απαγορεύει τη βρώση και πόση οποιασδήποτε αιματηρής τροφής, ακόμη και από αίμα ζώου (‘Scapegoat on Trial: The Story of Mendel Beilis – The Autobiography of Mendel Beilis the Defendant in the Notorious 1912 Blood Libel in Kiev’, Beilis, Mendel, Introd. & Ed. By Shari Schwartz, CIS, New York, 1992). Η μαρτυρία του εντυπωσίασε το τσαρικό δικαστήριο και μαζί με τη διεθνή κατακραυγή του πολιτισμένου κόσμου, προκάλεσε την αθώωση του κατηγορούμενου της πολύκροτης αυτής υπόθεσης, που την απαθανάτισε και ο κινηματογράφος (‘The Fixer’ ή ‘Ο Ανθρωπος από το Κίεβο’-1968). Ο ίδιος είχε δημοσιεύσει στα 1909 ένα άρθρο με τον τίτλο «Η Π.Διαθήκη και η αιώνια σημασία της για το Χριστιανισμό», όπου ασκούσε κριτική στους αντισημίτες συγγραφείς και δημοσιογράφους, πρόδρομους του Πλεύρη πατρός, που προσπαθούσαν, αν και εμφανιζόμενοι πάντα (και παντού) με τη μάσκα του ευσεβή, να απαξιώσουν ένα ιερό βιβλίο της Εκκλησίας τους.

Ο πατέρας Αλέξανδρος, γόνος ιερατικής οικογένειας, γεννήθηκε στα 1872 στην περιοχή της Τούλα και χειροτονήθηκε κληρικός στα 1903. Η διδακτορική του διατριβή είχε για θέμα της τους «Αγγέλους στην Π.Διαθήκη» και είχε αποσπάσει το γενικό έπαινο ως μεγάλη προσφορά στην Αγγελολογία, σημαντικό και σήμερα, έργο προδρομικό, παρά το γεγονός πως ο χώρος και η εποχή δεν έδιναν στο συγγραφέα του τις σημερινές δυνατότητες επιστημονικής βιβλικής μελέτης. Το λέω αυτό γα να δείξω πόσο εκκωφαντική είναι η ρωμέϊκη σιωπή γύρω από την πολυσχιδή αυτή προσωπικότητα. Στα 1905 ο ιερωμένος αυτοεπιστρατεύτηκε στην μάχη κατά του αντισημιτισμού που πήρε το πιο αποκρουστικό του πρόσωπο στο Κίεβο. Ο όχλος είχε βγει το φθινόπωρο στους δρόμους σε ένα αμείλικτο πογκρόμ. Ο πατέρας Αλέξανδρος μαζί με τον ιερέα Μιχαήλ Edlinsky, επικεφαλής μιας μικρής ομάδας θαρραλέων πιστών κρατώντας θρησκευτικά λάβαρα κατευθύνονται προς την καρδιά του πλήθους, στην πλατεία Κοντράκτοβα και στα εβραϊκά μαγαζιά. Οι πιο νηφάλιοι της άγριας συγκέντρωσης μόλις τους βλέπουν, τους αναγνωρίζουν, βγάζουν τα καπέλα τους και σταυροκοπιούνται, οι υπόλοιποι διστάζουν. Οι ιερείς σηκώνουν ψηλά τους Σταυρούς που κρατούν στα χέρια τους και καλούν τον όχλο στο όνομα του Χριστού να σταματήσει, πράγμα που το πετυχαίνουν σταδιακά. Παρόμοια περιστατικά επαναλήφθηκαν κάμποσες φορές, με πρωταγωνιστή πάντα τον καλό παπά.

Στο 8^ο κεφάλαιο του βιβλίου του «Ζώσα Θεολογία, η ρωσική πνευματικότητα στον 20^ο αιώνα» (Pokrov press-2005), ο πρωτοπρεσβύτερος Σεραφείμ  Gascoigne, εφημέριος της «Σκέπης της Θεοτόκου» στο Σιάτλ των ΗΠΑ, ξετυλίγει τα μεγάλα πνευματικά προσόντα του πατέρα Αλέξανδρου, την αξιοπρεπή και χαμηλόφωνη γενναιότητα με την οποία αντιμετώπισε το προκατειλημμένο καθεστώς των Μπολσεβίκων και την εμμονή του στα δόγματα της Ανατολικής Εκκλησίας, πράγματα που θα έπρεπε να είχαν συγκινήσει τους Έλληνες Ορθόδοξους. Αρνήθηκε την ένταξή του στη λεγόμενη ‘Ζώσα Εκκλησία’, μια προοδευτική-σχισματική εκδοχή της Ορθοδοξίας, που προωθούσε μαζί με κάποιους επισκόπους το κομμουνιστικό καθεστώς. Χαρακτηριστική της μεγάλης κοινωνικής του δράσης στο πλευρό των πιο φτωχών από τους φτωχούς, ιδιαίτερα Εβραίων και Μουσουλμάνων, είναι και η εξιστόρηση του Μουφτή Lolya Caftev, που περιγράφει τη συγκινητική αφοσίωση του ιερέα σε έναν απόλυτα εγκαταλελειμμένο και μοναχικό Tάρταρο από την Οδησσό, που τον ανακάλυψε σε κάποια από τις συνεχείς ανθρωπιστικές επισκέψεις του στα νοσοκομεία. Του παραστάθηκε μέχρι το τέλος, τόσο που ο Τάρταρος, λίγο πριν πεθάνει, φέρεται πως είπε ότι αληθινά ο μεγαλύτερος προφήτης του Αλλάχ ήταν ο Χριστός.

Τραγική ειρωνεία είναι πως αυτός ο δίκαιος και τίμιος παπάς, που μόνο αντιδραστικό ή εχθρό του λαού δεν μπορείς να τον πεις, συνελήφθη τον Οκτώβρη του 1937 από τη φοβερή ‘Νι Κα Βε Ντε’, δηλαδή το «Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων» και πέθανε από την κακομεταχείριση (υπάρχουν μαρτυρίες πως βασανίστηκε) στη φυλακή ένα μήνα μετά. Ούτε αυτό όμως έχει συγκινήσει το εγχώριο παπαδαριό και το κοινό του, που έχουν αγιοποιήσει κάθε αισχρό τσαρικό δεσπότη, που οι Μπολσεβίκοι τον έστειλαν μια ώρα αρχύτερα στην Κόλαση.

Άξιος γιός του πατέρα του, ο ιερέας Αλέξιος Αλεξάνδροβιτς, συνελήφθη το 1932 άδικα με την ανυπόστατη κατηγορία της «αντεπαναστατικής δράσης» για μια εβδομάδα. Αργότερα σπούδασε Μαθηματικά και Φυσική. Ένα χρόνο μετά την αποφοίτησή του χειροτονήθηκε ιερέας και διορίστηκε εφημέριος στο Κίεβο. Στη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής της Ουκρανίας, έσωσε πολλούς Εβραίους της πόλης και δικαιολογημένα ανακηρύχθηκε από το κράτος του Ισραήλ σε έναν από τους «Δίκαιους των Εθνών». Η δράση του ξετυλίχθηκε σε πολλά επίπεδα, όπως παροχή ασύλου και κρυψώνα ακόμη και στο σπίτι του και χορήγηση πλαστών πιστοποιητικών βάπτισης με την υπογραφή του πατέρα του. Η σύζυγός του Τατιάνα ρίσκαρε τη ζωή της όταν συνελήφθη χωρίς διαβατήριο από τη Γκεστάπο, επειδή το είχε δώσει σε μια Εβραία. Η γενναία γυναίκα έκρυβε στο σπίτι της Εβραίους ακόμη και στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της. Δεν ήταν οι μόνοι. Ψάχνοντας ανακάλυψα και έναν απλό Ορθόδοξο Ουκρανό ιερέα, τον πατέρα Ιγνάτιο Γκρόγκουλ, μαζί με την απλοϊκή παπαδιά του Βαρβάρα, στο δασωμένο  χωριό Velike Zahore της περιοχής της πόλης Dubno στη Δ.Ουκρανία, που έκρυψαν και έσωσαν μια Εβραιοπούλα, τη Miriam Druch.  Αυτούς τους τίμιους και ηρωϊκούς Ορθόδοξους παπάδες, δεν είναι δική μου δουλειά να τους ανακαλύπτω. Αφού όμως (θέλουν να) τους αγνοούν οι οπαδοί της κρατικής μας Εκκλησίας, επειδή δεν προσφέρονται για το στήσιμο βιομηχανίας θαυμάτων και προφητειών και επειδή η ‘Αυγή’ δεν προκάνει γιατί σπαταλάει χώρο για να παρακολουθεί με συμπαθητικό ενδιαφέρον (Κ.Π. 6.11.2014),  τη γόνιμη και εθνικώς επωφελή αντιαιρετική δραστηριότητα του πατρός Κυριακού Τσουρού, που έχει καταγγελθεί με σοβαρά στοιχεία από σοβαρούς ανθρώπους ως παλαιός συνεργάτης της Δικτατορίας, αν και αρνείται τον τίτλο, αναγκάζομαι να το κάνω.

Για να επιστρέψω στον πατέρα Αλέξιο, η  φαμίλια του διακινδύνευσε τα πάντα κρύβοντας ακόμη και την οκταμελή οικογένεια ενός αξιωματικού του Κόκκινου Στρατού. Το 1943 οι Ναζί απήγαγαν τον ιερέα και το γιό του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία, από όπου κατάφεραν να δραπετεύσουν. Πέθανε 70 χρονών το 1972, με την υγεία του καταταλαιπωρημένη από τη γερμανική αιχμαλωσία. Θα μπορούσαν να αναφερθούν πολλές από τις γενναίες πράξεις του σπάνιου αυτού ιερωμένου, θέλω όμως συμβολικά να κλείσω εδώ με την επισήμανση της άρνησής του στα 1942 να τελέσει δοξολογία στην ενορία του για τα γενέθλια του Χίτλερ. Ήταν ο μοναδικός ιερέας του Κίεβου που το αποτόλμησε διακινδυνεύοντας τα πάντα και το παραθέτω για να παραδώσω στην καταισχύνη και στη χλεύη του μικρού αναγνωστικού μας κοινού, τους αισχρούς μητροπολίτες, δηλαδή σύσσωμη την Ιεραρχία, που ενέπαιζε τα θεία με τις Δοξολογίες στις πρωτεύουσες όλων των νομών κάθε 21^η Απριλίου, στη διάρκεια της φασιστικής Δικτατορίας.

ΥΓ
Όπου η ρωσική Εκκλησία, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, έθεσε σε δίμηνη αργία τον ιερέα Ανδρέα Evstigneeva του Σαράτοβου, για αντισημιτική συμπεριφορά, την ώρα της βάπτισης ενός κοριτσιού με Εβραία μητέρα (‘Τhe Times of Israel’, 26.10.2013)