O μύθος της 25ης Μαρτίου

Μωάμεθ ο Πορθητής, έδωσε τεράστιες εξουσίες και προνόμια στον ορθόδοξο κλήρο και στον Ρωμαίο πατριάρχη Γεννάδιο, αναγνωρίζοντας την προσωπική του προσφορά και αυτήν της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην παρακμή του Βυζαντίου και στην πτώση της Κωνσταντινουπόλεως.
Οι επίσκοποι ζούσαν σαν πασάδες, εισπράττοντας φόρους από το ποίμνιο, αγοράζοντας και πουλώντας τις επισκοπικές και πατριαρχικές έδρες («Αλλαξοπατριαρχίες»). Η εξουσία του πατριάρχη της Πόλης, επεκτάθηκε σε όλη τη Βαλκανική και στα τρία άλλα ανατολικά πατριαρχεία. Ο πατριάρχης έγινε αρχηγός του Ορθόδοξου Έθνους που περιελάμβανε όλους τους ορθόδοξους λαούς της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ανεξάρτητα από φυλή, από την Αλβανία ως την Αίγυπτο. Το εχθρικό προς τη Δύση επισκοπάτο, ήταν η καλύτερη εγγύηση πως το ποίμνιο θα έμενε υποταγμένο στην Υψηλή Πύλη. Το τελευταίο που ενδιέφερε την συντριπτική πλειοψηφία των πριγκήπων της Εκκλησίας ήταν να ξεσηκώσουν το πόπολο εμπνεόμενοι από τις αρχές της αφορισμένης Γαλλικής Επανάστασης. Ο Γερμανός, όντας στην καρδιά του Μωριά, θέλοντας και μη μπλέχτηκε με την Επανάσταση, αλλά τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως επίσημα παρουσιάζονται.

O μύθος της 25ης

Κύριε Ροϊδη,

Η εθνική μας μυθολογία έχει αναγορεύσει τον δεσπότη Γερμανό σε εθνικό ήρωα. Ο άνθρωπος δεν διέθετε το ανάστημα για μια τέτοια πράξη, που διαψεύδεται έτσι κι αλλιώς από τα γεγονότα. Ο αγωνιστής του ’21 στρατηγός Κανέλλος Δεληγιάννης καταγράφει τα κατορθώματα του Γερμανού στα «Απομνημονεύματά» του. Ο δεσπότης, πλιατσικολόγος της καθόλου τιμητικής για τους Έλληνες σφαγής της Τριπολιτσάς, με το μουλάρι του γονατισμένο από το βάρος των κλοπιμαίων, κουβαλά τα κλεμμένα χρυσαφικά των χαρεμιών του Χουρσίτ στην Ρώμη όπου πήγε να προσπέσει στον Πάπα υπέρ της Ελλάδας. Στην Αγκώνα τα εξαργυρώνει σε 80.000 τάλληρα και τα εμπιστεύεται στη Ζάκυνθο στην αδελφή του σύζυγο Γιώργου Καλαμογδάρτη. Ο Δεληγιάννης σημειώνει και τα λεγόμενα πως ο γαμπρός του δηλητηρίασε τον δεσπότη στο Ναύπλιο, κι αυτός με τη σειρά του δηλητηριάστηκε από τους άλλους κληρονόμους, έτσι ώστε τα διαβολομαζώματα του μητροπολίτη παρελήφθηκαν από την αστυνομία

Ο Π.Πατρών Γερμανός, στη σύσκεψη του Aιγίου, διαφώνησε με την επαναστατική στρατηγική των Φιλικών. Όταν στις 21 του Μάρτη δίνονταν οι μάχες στους δρόμους της Πάτρας με αρχηγό τον τσαγκάρη Παναγιωτάκη Kαρατζά, ο Γερμανός λούφαζε με τους προεστούς στη μονή Ομπλού. Εκεί δολοφόνησαν τον Καρατζά λίγους μήνες μετά στις 4 Σεπτέμβρη οι Kουμανιωταίοι άνθρωποι δικοί του (Βλ. N. Bαρδιάμπαση, Π. Kαρατζάς: ο τσαγκάρης που ξεκίνησε την Eπανάσταση του 1821, «Eλευθεροτυπία», 3-7-1993). Ο Καρατζάς δεν ήταν ο μόνος Επαναστάτης, θύμα της ιερής συμμαχίας επισκόπων-κοτζαμπάσηδων. Ανάλογη τύχη είχε κι ο πλοίαρχος Αντώνης Οικονόμου ιδιοκτήτης μικρού ιστιοφόρου, που την νύχτα της 27ης Μαρτίου 1821 κατέλαβε επικεφαλής άνεργων ναυτών και πλοιάρχων το Διοικητήριο της Ύδρας, έδιωξε τον διοικητή Νίκο Κοκοβίλα καταλύοντας επαναστατικά την εξουσία των προκρίτων, που συνεδρίαζαν εκείνη την ώρα σε κάποιο μοναστήρι, εγκαθιδρύοντας λαϊκή εξουσία. Ο Ύδρας Γεράσιμος μαζί με τους εφοπλιστές προσπάθησε να νουθετήσει τον Οικονόμου, αλλά αναγκάστηκαν να βρεθούν προ τετελεσμένων και να κηρύξουν επίσημα την Επανάσταση στις 16 Απριλίου. Στις 12 Μαΐου όμως οργάνωσαν αντεπανάσταση και φοβούμενοι να δολοφονήσουν τον λαοφιλή Οικονόμου, εκβίασαν την προσωρινή κυβέρνηση πως δεν θα πάρουν μέρος στον Αγώνα. Ο Οικονόμου φυλακίστηκε στην μονή αγ.Γεωργίου Φενεού, από όπου δραπέτευσε για να δολοφονηθεί από τους προκρίτους στις 16 Δεκέμβρη έξω από το Άργος ύστερα από συνωμοσία του αρχιμανδρίτη Ν.Βάμβα που παραπλάνησε τον πρίγκηπα Δ.Υψηλάντη πείθοντάς τον να διατάξει την σύλληψη του, πριν προλάβει ο Κολοκοτρώνης να τον σώσει.

Δεν είναι τιμητικό για την χώρα μας να πλαστογραφείται η Ιστορία και να εορτάζεται από θρησκευτική σκοπιμότητα ως εθνική επέτειος η ημέρα του Ευαγγελισμού. Ο μύθος του ελληνοχριστιανισμού και του «Θεού της Ελλάδος» απαιτούσε για την Επανάσταση, μια ιερή ημερομηνία όπως αυτή του Ευαγγελισμού, ένα μοναστήρι και έναν επίσκοπο και τα στρίμωξε όλα αυτά σε ένα παραμύθι που μπάζει από παντού. Είναι γνωστό, πως σε προγενέστερες ημερομηνίες είχαν ξεσηκωθεί τα Καλάβρυτα, η Βοστίτσα, η Καρύταινα, η Καλαμάτα, το Γύθειο, τα Σάλωνα και ο Πραστός O ίδιος ο Π.Πατρών Γερμανός δεν αναφέρει στα απομνημονεύματά του, που έγραψε στα τελευταία του και πρωτοκυκλοφόρησαν το 1837, λέξη για την υποτιθέμενη συγκλονιστικότερη στιγμή της ζωής του. Η προφανούς σκοπιμότητας επινόηση της ημερομηνίας αυτής, που τίποτα δεν δικαιολογεί την συμπερίληψή της στις δέλτους της Ιστορίας, προήλθε το 1835 από τον Κωλέττη και υλοποιήθηκε το 1838 (Β. Σφυρόερα, «Η επέτειος της Εθνεγερσίας«, «Καθημερινή-Επτά Ημέρες», 1-3-2001). Ο Σπ. Τρικούπης είχε το θάρρος να παραδεχθεί: «Ψευδής είναι η εν Ελλάδι επικρατούσα ιδέα, ότι εν τη μονή της Αγ. Λαύρας ανυψώθη κατά το πρώτον η σημαία της Ελληνικής Επαναστάσεως…» ( «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», τ. Α΄, σ.312, εκδ. Β΄) Ο Ι.Φιλήμων αποκαλεί τον μύθο της Λαύρας «ψεύδος παχυλόν» («Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας», τ.Γ΄, σ.22-1834). Ο καθηγητής Απ. Β. Δασκαλάκης ομολογεί: «…ουδέν επαναστατικόν γεγονός εσημειώθη εν τη Μονή της Αγίας Λαύρας. Κατά την 25ην Μαρτίου ουδείς ευρίσκετο εν Λαύρα…» «Πως εκηρύχθη η Επανάστασις εις την Πελοπόννησον». «Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά», 1962″)..

Ακόμη και οι απολογητές της 25ης ομολογούν την νόθευση τουλάχιστον ως προς την σημαδιακή ημερομηνία. Αν όμως αυτό και μόνο δεν συνιστά σκόπιμη ιστορική παραχάραξη και μάλιστα συστηματικά αποσιωπούμενη από τα αμύητα ακροατήρια των πανηγυρικών των πλατειών, τότε έχει χαθεί η αίσθηση της ιστορικής απάτης. Αυτούς που μπορεί να δικαιολογήσει κανείς είναι οι συμπαθείς ντόπιοι γραμματιζούμενοι που αφού επάνδρωσαν επάξια τον Στρατό την Εκκλησία ή το Σχολείο, ξανοίγονται ως συνταξιούχοι σε ευρύτερα πεδία για να διεκδικήσουν τρόπαια για το χωριουδάκι τους. Εκτελώντας την πατριωτική τους αποστολή αψιμαχούν με κοντοχωριανούς λόγιους που ζητάνε και για την δική τους πατρίδα μερίδιο δόξας, στο πεδίο της μάχης με όπλα χάρτες, αρχαίες συγγραφές και τοπωνύμια που ερμηνεύονται κατά το συμφέρον βάλλοντας ταυτόχρονα εναντίον σοβαρών ιστορικών που αμφισβητούν την τοπικιστικές φαντασιώσεις τους. Όσοι λοιπόν εμπνέονται από τον Παλαιών Πατρών να υψώνει το λάβαρο στον πίνακα του Hess, θα βρουν αυτό που ζητούν στα συγγραφικά έργα Καλαβρυτινών στρατιωτικών και δασκάλων. O πρόεδρος της Παγκαλαβρυτινής Ενώσεως, στρατηγός Δ.Παναγόπουλος, αντεπιτίθεται: «Θεωρώ υποχρέωσίν μου να διαμαρτυρηθώ ως Έλλην, διότι ευρίσκονται….Καθηγηταί Πανεπιστημίων, Ακαδημαϊκοί κλπ., οι οποίοι…τολμούν να ταράξουν τα ύδατα του Ιορδάνου και να υποστηρίξουν ότι η επίσημος ιστορία του Κράτους…είναι κάτι ψευδές…» (Επετηρίς Καλαβρύτων-1970). Ο στρατηγός έχει μια πρωτότυπη δικαιολογία για την παράλειψη του Γερμανού να αναφερθεί στην Αγία Λαύρα: Η Επανάσταση εκινδύνευε, όταν ο Γερμανός συνέγραφε τα απομνημονεύματά του και «επεθύμει να κρατήσει την λεγομένην ‘πισινήν’ » γι’αυτό και σιώπησε. Στο ίδιο όμως άρθρο ομολογεί ότι «Μετάβασις του Γερμανού…εις Λαύραν ούτε δυνατή ήτο…ούτε νοητή«. Προσπαθεί όμως να πείσει πως αυτή συνέβη στις 13 ή 14 Μαρτίου, αλλά «η ύψωσις του λαβάρου μετετωπίσθη (συμβολικώς) δια την ημέραν ταύτην και ούτως εδημιουργήθη η ισχύουσα παράδοσις». Η μικρή υποχώρηση στις ημερομηνίες του στρατηγού καλύπτεται από τις ακαταμάχητες ομοβροντίες του συντοπίτη του Επίτιμου Γυμνασιάρχου Ν.Φιλιππακόπουλου (γυιού ιερέα), με πυρομαχικά από το οπλοστάσιο της Παράδοσης,. Ο Επίτιμος ακολουθεί κατά πόδας (για την ακρίβεια δυό χρόνια μετά) με το ενδιαφέρον πόνημά του «Τα Καλάβρυτα στο μεγάλο ‘21»: «Από τον σεβάσμιο ιεράρχη…θα ευλογηθεί στον ιερό χώρο το χρυσοκέντητο ιερό λάβαρο…Αυτά τα γεγονότα….είναι βεβαιωμένα. Μας τα έδωσε η παράδοση…από τα στόματα εκείνων, που με απλές διηγήσεις, στην απλή γλώσσα…με την αγνότητα της ψυχής τους……τα πήρε η μούσα η λαϊκή….που έγινε ιστορία, θρύλος….». Είναι αξιοσημείωτο πως εκτός από τον Γερμανό που σεμνά αποσιωπά το κατόρθωμά του, όποτε κι αν αυτό έγινε, καμία ανύψωση λαβάρου ουδαμού και ουδέποτε, δεν αναφέρουν οι Κόκκινος, Σπηλιάδης, Φραντζής, Παπαρρηγόπουλος, Καρολίδης, Οικονόμου.

Όσοι αναζητούν την παντιέρα του Γερμανού, βρίσκουν σανίδα σωτηρίας στον Γάλλο Φ. Πουκεβίλ, ο οποίος, καίτοι απών, περιγράφει την τελετή μελοδραματικά αλλά χωρίς ημερομηνία στην «Ιστορία…» του (1824). Η εγκυρότητα της μαρτυρίας του Πουκεβίλ, βυθίζεται στα νερά του Ευρώτα μαζί με τους κύκνους και τα ποταμόπλοια που ο ευφάνταστος Γάλλος είδε χωρίς να έχει ταξιδέψει ακόμη στη Λακωνία, αφού έγραψε αιχμάλωτος στην Τριπολιτσά το «Voyage en Moree…«(1805). Ο κληρικόφρων Πουκεβίλ φαντασιωνόταν πως οι Άγγλοι, Γερμανοί και Ελβετοί ιερωμένοι ξεσήκωσαν τους φιλέλληνες συμπατριώτες τους στέλνοντάς τους να πολεμήσουν στην Ελλάδα! Απάντηση σ’αυτή του την πλάνη πήρε από τον δρα Albert Schott («Erlauternder Nachtrag zu Pouqueville’s ‘Geschichte der Wiedergeburt Griechenlands’»-τ. 4ος, Χαϊδελβέργη 1825), πρόεδρο του φιλελληνικού κομιτάτου Στουτγκάρδης που υποστήριξε τον κοσμικό χαρακτήρα του φιλλεληνισμού, υπογραμμίζοντας πως κανένα χριστιανικό κράτος ως κράτος δεν βοήθησε την Επανάσταση πριν το Ναυαρίνο. Την ωμή πραγματικότητα παρουσίασε ο Τάκης Σταματόπουλος («Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός χωρίς θρύλο»- 1958), γράφοντας πως στη Λαύρα, όχι μόνο δεν σηκώθηκε καμμιά σημαία αλλά εκεί, όπως το περιγράφει κι ο Φωτάκος, εκδηλώθηκε ο φόβος των κοτζαμπάσηδων, που ψάχνανε που θα κρυφτούνε, και η προσπάθειά τους για ματαίωση της Επανάστασης. Μάλιστα είχανε φροντίσει παλιότερα να κλείσουνε τον Παπαφλέσσα που υποδαύλιζε την ιδέα, στην μονή Σιδηρόπορτας (το αναφέρει ο Κ.Δεληγιάννης), απ’ όπου βγήκε στις 22 Μαρτίου. Είναι μάλιστα γνωστό πως ο Γερμανός ενοχλήθηκε από την επαναστατική ορμή του Παπαφλέσσα και τον αποκάλεσε: «Άνθρωπο απατεώνα και εξωλέστατο» που φρόντιζε «να ερεθίση την ταραχήν του έθνους». Για να μην αδικηθεί ο δεσπότης, πρέπει να επισημανθεί πως όντως ο ιδιωτικός βίος του αρχιμανδρίτη ήταν έκλυτος. Γράφει γι’ αυτόν ο Ιταλός φιλέλληνας Ιωσήφ Πέκκιο (1825),: «…..ευωχείτο εν μέσω της δυστυχίας της πατρίδος του…Έζη μέσα εις πολυάριθμον χαρέμι….Τον συνήντησα μεταξύ Άργους και Τριπόλεως, ενώ εταξίδευε προπορευομένου του χαρεμίου του, δυο τσιμπουκοφόρων και με την πομπήν Πασσά» (Περιοδικό «Τότε», τ.13). Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα που δίνει ο Κανέλλος Δεληγιάννης: «… ο Παπαφλέσσας υπουργός των Εσωτερικών….ένεκα της ασελγείας και της θηλυμανίας του κατήντησε το κατάστημα του υπουργείου του πορνοστάσιον και εσύναξεν όλους τους ασώτους και μπιριμπάντας και έπραττεν …εις τους δυστυχείς κατοίκους τα μεγαλύτερα ανοσιουργήματα».

Μπορεί ο Παπαφλέσσας να μην ήταν ένας ευυπόληπτος ιερέας (απορώ πως ο Παναγιώτατος Άνθιμος δεν τον έχει ακόμη χαρακτηρίσει πόρνο) αλλά και ο «Εθνεγέρτης» Γερμανός δεν αναγνωριζόταν ως προφήτης εν τη εαυτού πατρίδι. Μέσα στον χειμώνα του 1825 με εντολή του στρατηγού Γκούρα, στρατιώτες τον απήγαγαν με βία από το μοναστήρι της Χρυσοποδαρίτισσας των Νεζερών της Αχαϊας και τον έσυραν πεζό μέχρι τη Γαστούνη, μέσα στο χειμώνα του 1825. Η ενέργεια αυτή είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τα υπάρχοντά του. Η διαπόμπευση του κλόνισε σοβαρά την υγεία και ένα χρόνο μετά πέθανε στο Ναύπλιο.

.
ρο

Advertisement