Ευρωκαταδίκη Ελλάδας για το θρησκευτικό όρκο (21 Φεβρουαρίου 2008)

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ (ΕΠΣΕ)

Τ.Θ. 60820, 15304 Γλυκά Νερά, Tηλ. 2103472259 Fax: 2106018760

email: office@greekhelsinki.gr ιστοσελίδα: http://cm.greekhelsinki.gr/

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

21 Φεβρουαρίου 2008

Ευρωκαταδίκη Ελλάδας για το θρησκευτικό όρκο μετά από προσφυγή στελέχους του ΕΠΣΕ

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) εκφράζει τη μεγάλη ικανοποίησή του για τη σημερινή ομόφωνη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στην Υπόθεση Αλεξανδρίδη. Η σχετική προσφυγή Νο. 19516/2006 υποβλήθηκε στο ΕΔΔΑ από το ΕΠΣΕ και αφορούσε άλλωστε το νομικό σύμβουλο του ΕΠΣΕ Θεόδωρο Αλεξανδρίδη. Η Ελλάδα, κατά το ΕΔΔΑ, παραβίασε το Άρθρο 9 (ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ο προσφεύγων υποχρεώθηκε να αποκαλύψει στο δικαστήριο ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος προκείμενου να ορκιστεί στην τιμή και στη συνείδησή του και όχι στο Ευαγγέλιο) και το Άρθρο 13 (δικαίωµα πραγµατικής πρoσφυγής) της Σύμβασης (δεν υπάρχει στην Ελλάδα νομική δυνατότητα αποκατάστασης για την παραβίαση της ελευθερίας της θρησκείας). Το ΕΔΔΑ αποφάσισε επίσης πως η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει 2.000 ευρώ στον προσφεύγοντα για ηθική βλάβη. Είναι αξιοσημείωτο πως, όπως το ΕΔΔΑ αναφέρει, η ελληνική κυβέρνηση έδωσε δύο διαφορετικές εκδοχές της διαδικασίας ορκωμοσίας στην προσπάθειά της να αποφύγει την καταδίκη, μια συνηθισμένη πρακτική δυστυχώς που ελάχιστα τιμά την Ελλάδα γενικά και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που συντάσσει τις παρατηρήσεις της κυβέρνησης, ειδικότερα. Το δελτίο τύπου του ΕΔΔΑ με αναφορά και στο κείμενο της απόφασης ακολουθεί στα αγγλικά.

Η απόφαση είναι πάρα πολύ σημαντική καθώς ουσιαστικά το ΕΔΔΑ θεωρεί πως η τρέχουσα πρακτική του θρησκευτικού όρκου στα ποινικά δικαστήρια παραβιάζει τη θρησκευτική ελευθερία. Το ΕΠΣΕ έχει κάνει ήδη άλλες πέντε σχετικές προσφυγές στο ΕΔΔΑ και μια (και με άλλο αντικείμενο) στην Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Αυτές αφορούν δεκάδες περιπτώσεις υποχρέωσης των στελεχών του να αποκαλύψουν ότι δεν είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι σε καταθέσεις τους σε διάφορα ελληνικά δικαστήρια, πταισματοδίκες ή αστυνομικά τμήματα. Η προσφυγή στον ΟΗΕ (Βασιλάρη και λοιποί κατά Ελλάδας, με αριθμό 1570/2007) αφορά κυρίως την υπόθεση εκπροσώπων συλλόγων που είχαν κάνει ρατσιστική έκκληση για την απομάκρυνση των Ρομά του Ριγανόκαμπου το Νοέμβριο 2001 και αθωώθηκαν από δικαστήριο της Πάτρας όπου δικάζονταν για παραβίαση του αντιρατσιστικού Ν. 927/79. Κατά τη δίκη αυτή δύο μάρτυρες στελέχη του ΕΠΣΕ χρειάστηκε να αποκαλύψουν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας. Η προσφυγή αυτή βρίσκεται στο στάδιο της απόφασης της Επιτροπής. Η δε πρώτη νέα προσφυγή στο ΕΔΔΑ αφορά 14 περιπτώσεις ορκωμοσίας μεταξύ Φεβρουαρίου-Ιουλίου 2006 και στάλθηκε στην ελληνική κυβέρνηση στις 29 Ιανουαρίου 2008 με πανομοιότυπα ερωτήματα με εκείνα της υπόθεσης Αλεξανδρίδης κατά Ελλάδας (Δημητράς κατά Ελλάδας λινκ)

«Η Ελλάδα πρέπει άμεσα να αλλάξει τη διαδικασία ορκωμοσίας στα ποινικά δικαστήρια, όπως το έχει ήδη κάνει για τα πολιτικά δικαστήρια επί Υπουργίας Μιχάλη Σταθόπουλου, ώστε να μην παραβιάζεται η θρησκευτική ελευθερία των ορκιζόμενων», δήλωσε ο Παναγιώτης Δημητράς, Εκπρόσωπος του ΕΠΣΕ που υπέβαλε την προσφυγή, και πρόσθεσε: «Οι δε δικαστικοί λειτουργοί και δικαστικοί υπάλληλοι πρέπει να μάθουν να μη θεωρούν δεδομένη την ορθόδοξη χριστιανική ταυτότητα κάθε ατόμου που καταθέτει, κάτι που μερικές φορές οδηγεί σε αυτόματη αλλά λανθασμένη καταγραφή στα πρακτικά ή στις καταθέσεις, όπως στην περίπτωση αυτή».

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS

126

21.2.2008

Press release issued by the Registrar

http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=1&portal=hbkm&action=html&highlight=&sessionid=5624372&skin=hudoc-pr-en

CHAMBER JUDGMENT

ALEXANDRIDIS v. GREECE

The European Court of Human Rights has today notified in writing its Chamber judgment in the case of Alexandridis v. Greece (application no. 19516/06).

The Court held unanimously that there had been

· a violation of Article 9 (freedom of thought, conscience and religion) of the European Convention on Human Rights; and,

· a violation of Article 13 (right to an effective remedy) of the Convention.

Under Article 41 (just satisfaction), the Court awarded the applicant 2,000 euros (EUR) in respect of non-pecuniary damage. (The judgment is available only in French at http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?action=html&documentId=829214&portal=hbkm&source=externalbydocnumber&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649.)

1. Principal facts

The applicant, Theodoros Alexandridis, is a Greek national who was born in 1976. He was admitted to practise as a lawyer at Athens Court of First Instance and took the oath of office on 2 November 2005, which was a precondition to practising as a lawyer.

The main issue in the case was the applicantʼs allegation that when taking the oath of office he had been obliged to reveal that he was not an Orthodox Christian.

The facts are in dispute between the parties.

Mr Alexandridis alleged that, in accordance with usual practice, the court secretariat had provided him with a form containing a standard text to the effect that he swore the oath “after having placed his right hand on the Holy Bible”. On 2 November 2005, at a public hearing, he had given the form, duly completed, to the president of the court and informed her that he was not an Orthodox Christian and wanted to make a solemn declaration, which he had been allowed to do.

The Greek Government, for their part, confirmed that the president of the court had granted the applicantʼs request. However, in their initial observations the Government had indicated that the applicant had not complied with standard practice because he had presented himself directly before the president on 2 November 2005 and sought permission to make a solemn declaration. He had then gone to the secretariat and filled in the form for religious oaths, whereas there were two different forms, one for the religious oath and the other for a solemn declaration.

In their observations in reply to those of Mr Alexandridis the Government mentioned, however, that the applicant had indeed taken a form for religious oaths with him when he went before the president of the court. He had then asked the secretariat to provide him with copies of the form, but had not taken any steps to have the document rectified.

2. Procedure and composition of the Court

The application was lodged with the European Court of Human Rights on 3 May 2006.

Judgment was given by a Chamber of seven judges, composed as follows:

Loukis Loucaides (Cypriot), President,

Christos Rozakis (Greek),

Nina Vajić (Croatian),

Khanlar Hajiyev (Azerbaijani),

Dean Spielmann (Luxemburger),

Sverre Erik Jebens (Norwegian),

Giorgio Malinverni (Swiss), judges,

and also Søren Nielsen, Section Registrar.

3. Summary of the judgment

Complaints

Relying on Article 9 and Article 13, the applicant alleged that he had been obliged to reveal his religious beliefs when taking the oath of office.

Decision of the Court

Article 9

The Court noted that the partiesʼ submissions diverged as to certain factual elements. It pointed out that the Greek Government had submitted two versions that were inconsistent with each other, and added that none of the documents showed that the applicant had not followed the standard procedure for taking the oath. Indeed, the record of the hearing before the Athens Court of First Instance of 2 November 2005, which was the only official document that had been drawn up following the proceedings in question, corroborated the applicantʼs version of events.

The Court observed, further, that the freedom to manifest oneʼs beliefs also contained a negative aspect, namely, the individualʼs right not to be obliged to manifest his or her religion or religious beliefs and not to be obliged to act in such a way as to enable conclusions to be drawn regarding whether he or she held – or did not hold – such beliefs.

In the present case the Court considered that when Mr Alexandridis went before the court he was obliged to declare that he was not an Orthodox Christian and, consequently, to reveal in part his religious beliefs in order to make a solemn declaration. The Court observed that this procedure reflected the existence of a presumption that lawyers going before the court were Orthodox Christians. The record of the hearing, which was the only official document certifying that the oath had been taken, did indeed present the applicant as having sworn a religious oath, contrary to his beliefs. In that connection the Court also noted that, under Greek law, the oath that any civil servant was invited to take was in principle the religious oath (first paragraph of Article 19 of the Civil Service Code). In order to be allowed to make a solemn declaration, the applicant was obliged to state that he was an atheist or that his religion did not allow him to take the oath.

Regarding the existence of two different forms, the Court noted that the copies produced by the Greek Government in support of their submissions dated from 2007. Consequently, the Court could not conclude that the two forms existed at the relevant time. In any event, even supposing that there had been two different forms the Court considered that the applicant could not be blamed for failing to obtain the correct one. The president and registry of the court should have informed him that there was a specific form for solemn declarations.

The Court held that the fact that the applicant had had to reveal to the court that he was not an Orthodox Christian had interfered with his freedom not to have to manifest his religious beliefs. There had therefore been a violation of Article 9.

Article 13

The Court considered that the Greek Government had failed to show the existence of any effective remedy by which the applicant could have sought redress for the violation of his freedom of religion. Accordingly, there had been a violation of Article 13.

———

από : indymedia – http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=832649

Απόφαση Αλεξανδρίδη: ghm977_echr_alexandridis_english.doc

Απόφαση Αλξανδρίδη από το ΕΠΣΕ: http://cm.greekhelsinki.gr/index.php?sec=194&cid=3246